Sra. Monique Giel- Labad, verpleegkundige tienerconsulent na Wit Gele Kruis, cu ta esun encarga cu tur e muchanan cu ta haya yiu. Su doelgroep ta muchanan di 12 pa 19 aña. Ta door di esaki nan ta traha hunto cu Ortopedagogisch Centrum (OC), unda por duna guia na muchanan cu tin problemanan di comportacion.
Durante e dos dianan di congreso, e tema “Omgang met pubers”. Esaki ta e prome stap den samenwerking. Loke ta nan ta topa cun’e den e situacion actual, ta cu hopi mucha cu ta pasa di e fase di mucha pa pubertijd, ta unda cambionan ta tuma luga, no solamente di curpa, pero tambe di psychisch, cu problemanan cun’e. Hopi biaha, mayornan, pero tambe profesionalnan, hunto traha con por yuda e muchananan. Na momento cu nan drenta e pubertijd, e fase ey, ta un fase hopi dificil. Paso locual cu nan ta mira den practica, ta muchanan cu eigenlijk no ta rasona ora di papia cu nan. Nan tin full un otro pensamento. nan ta bin di un situacion na cas, di p.e. divorcio, maltrato, abuso sexual cu nan ta keda cu’n baggage y ora cu nan drenta pubertijd, nan ta bay saca nan rabia den forma di nan comportacion.
Hopi biaha e mayor no sa con pa deal cu e comportacion aki. E tarea di Wit Gele Kruis ta pa trece padilanti locual nan ta señala den practica, na momento cu nan ta haya esaki. Un ehempel ta cu ta haya muchanan di 13 cu 14 aña, ta sali na estado, anto den pleno proceso di pubertad. Esaki ta bay haci e trabao dificil. P’esey mes Wet Gele Kruis ta trece e congreso aki pa purba di traha riba esaki den conhunto.
Tambe tin caso di muchanan cu ta bay scol pero no tin un dagbesteding ora di bay cas. Pa esey Wit Gele Kruis ta acerca instanacianan unda cu por traha hunto, pa traha e plan van aanpak, pa yuda e mucha. Imagina e situacion di un mucha cu ta stop di bay scol cu 14 aña. unda cu tin hopi chens pa cay bek of cay lihe of cay bek den e circuito di criminalidad pasobra no tin nada di haci. Ta haya muchanan di 15 aña cu ta cay cera unda cu nan no ta bay scol, pasobra cu nan a wordo verwijderd, nan ta bira un drop out, cual ta casonan cu mester wordo reporta.
Drogadiccion lo bin hunga un rol tambe riba e problematica cu ta bin cu ta cay riba comunidad tambe y eparti di rebeldia na cas tambe, hopi biaha e mayornan no ta compronde esaki y no tin un bon comunicacion y na scol tampoco, anto e mucha ta reacciona agresivo cu mayornan y ta cuminsa huy for di cas, e ta rebeldia, ta papia fastioso cu e mayornan. Esaki atrobe ta un situacion di un mucha cu ta den su pubertad, cu e mucha su so no sa con pa deal cu e situacion di pubertad aki.
Sexualidad ta bin den congreso aki, cu e pregunta dicon e mucha ta cuminsa asina trempan cu actonan sexual y kico ta e rol cu e ta hunga durante pubertad, unda hasta tin casonan di auto mutilacion unda e mucha ta corta su mes unda mester diferencia ki ora e mucha ta haci’e na serio of ki ora ta haci’e pa pidi atencion di e mayornan.
Muchanan cu a purba di mata nan mes, esaki ta un otro punto hopi dramatico unda mester a haci studionan psikiatrico riba esaki e ora, pa wak di cua forma e mucha lo mester haya e ayudo.
Tur esaki ta bin cera den e congreso acerca otro temanan similar cu mucha tambe ta experiencia unda casi lo keda cla cu e programa,y ta bay wordo celebra dianan3 y 4 di mei parti mainta 8:30 pa 2:30 pa profesional , docente y tur e gruponan y e instancianan concerni, anto parti a nochi ta spera e participacion di e mayornan for di 7:00 pa 9:00 pm, y eynan lo haya tur e informacion necesario riba tema di problemanan cu ta presenta na pubertad.
Hopi mucha ta mustra rebeldia y mesora ta bay busca atencion cerca otro mayor cu ta wordo yama sugardaddy, of cerca loverboy pa haya tur e atencion cu no ta haya na cas, y tur esaki su maneho y tambe e puberbrain cu comportacion cu no ta positivo, segun Sra. Monique Giel- Labad.