Conseho Supremo electoral mescos cu politiconan mes no tabata preparando pa un eleccion den luna di juni sino na september. Esaki ta motibo cu Glenn Thode no a haya chens pa dicidi si e ta keda den e posicion ey of no. Obligatoriamente awo e mester sigui cu e trabou. Pero tambe esaki ta motibo cu e leynan necesario pa adaptacion di e sistema di votacion ta avansa pero no ta cla ainda.
Thode den un conferencia di prensa a splica cu for di despues di e eleccion di 2017 a papia pa bini cu cierto tecnologia, mirando e presion cu personanan cu ta sinta na urna ta haya nan mes cu ne na final di votacion.
El a sigura y enfatisa cu aunke ta bay haci uzo di e scanner pa scan e stembiljetnan, e resultado di e conteo manual ta e resultado final di eleccion. Pues e resultado di e scanner ta un resultado preliminar.
Thode a splica cu despues di e eleccion di 2017 a haya diferente sugerencia pa bini cu mehoracionnan, pa cual a hinca esaki den un memo na 2019 caba. Banda di esaki, e otro motibo di bini cu cierto cambio tecnologico ta pa evita mas tanto posibel plamamento di e virus. El a bisa tambe cu despues di eleccion di 2017 caba esnan encarga na Aruba a bishita otro pais pa studia e sistema cu nan a uza eleccion.
El a splica tambe cu e biaha aki lo tin 70 urna, ademas di esnan special na e.o. KIA y Hospital. Pues esaki ta demosta cu lo tin 8 urna nobo. Na cada urna lo por vota rond di 1000 persona.
E otro dos cambionan cu tin den e sistema di votacion e biaha’ki ta control di ID y voto cu ta bay wordo gescan. Tur carchi di voto ta bini cu un QR-code. E presidene di e urna mester haci e controlnan door di yega menos posibel den contacto cu otro persona (votadonan). Ta scan e QR-code y ta mira si e datonan den e mashin ta cuadra cu loke tin riba e carchi di voto y e ID. Despues di e proceso aki, ta entrega e ciudadano un stembiljet. Despues cu e bay den e hoki y deposita su voto, manera semper, e ta dobla e formulario y cana bay na e mashin di scan. Eynan e ta habri e formulario y pone boca’bou den e mashin. Despues e ta cera e formulario y deposite den e buzon. E stembiljet no tin ningun number riba dje cu por registr’e na momento di scan pa wak kico cada persona vota.
Na final di anochi, e scanner (cu ta lease) ta saca un formulario cu ta bisa cuanto voto cada partido y candidato a haya, y cuanto voto ta valido. Esaki, Thode a splica, ta bira e resultado preliminar.
Ya caba cu menos presion e miembronan di e urna ta bay cuminsa cu e conteo manual y si ta match, e trabou ta keda te ey, de lo contrario lo haci un otro conteo. E conteo manual lo ta e resultado oficial.
Tambe el a bisa cu e uzo di scanner ta tuma luga si e cuadra cu e stembiljet y esaki ta depende di e cantidad di partidonan cu lo participa.
Banda di esaki, el a recorda cu cada partido cu kier participa den e eleccion parlamentario mester haya 587 voto di sosten, si nan no tin asiento den Parlamento. Mirando e partidonan cu a mustra interesa pa participa den eleccion, e lo nifica cu mester ricibi rond di 4 mil firma. Pa evita aglomeracion, ta bay habri tres (3) diferente luga unda por bay firma pa e partido cu e personanan kier yuda. E firmante mester ta personanan cu tin derecho di voto.
Entrega di lista tambe lo ta diferente. Por entrega esaki via di email y e otro opcion ta e entrega fisica, unda ta limita e cantidad di personanan presente na un man yen.