Internacional: Diahuebs trempan president mericano Joe Biden y presidente chines Xi Jinping a tene un combersacion basta largo pa loke ta trata e tension cu ta reina entre China y Taiwan pa basta tempo cab pero cu a bin ta escala den e ultimo tempo nan aki cu a pone Taiwan intensifica nan training militar anual cual ta dura un siman largo, e training aki ta keda teni tur aña desde 1984 cual tur departamento di defensa ta participa na dje asta es nan den reserve tin cu participa, dialuna tawata tin e training na taipei tur trafico a para pa 30 minuut unda alarma di guera a keda activa y residente nan a bay sconde den bunker gobernantenan di taipei a duna di conoce cu esaki ta pa en caso cu bin guera e residente nan sa con y unda nan tin cu move bay pa yega na e bunker nan cu tin.
E dos lider nan a logra palabra pa cuminsa tuma e paso nan necesario pa por tene reunion den persona cu otro, nan prome prome president Xi a nenga di biaha mirando cu e pandemia di covid tawata andando den e combersacion cu nan tawata tin por medio di telefon nan a logra yega na cierto palabracion pa cooperacion incluyendo cambio climatico, pero e problema di Taiwan a demostra di ta uno dificil pa yega na otro, taiwan a bira e punto di conflicto di mas importante mirando cu oficialnan mericano tin miedo di un movecion inminente di China riba e isla independiente Taiwan y e bishita potencial di e “ speaker of the house of representative” señora Nancy Pelosi cual a pusha advertencia for di bejing y un esfuerso di parti di administracion di Biden pa manetene e tension nan di bay for di man, e problema aki a wordo trata den un yamada largo di 2 ora y 17 minuut entre Biden y Xi diahuebs cual den e yamada Xi a ofrece Biden un advertencia hopi scur segun china su banda di storia, “opinion publico no lo wordo viola y si bo hunga cu candela bo lo wordo kima. Mi ta spera e banda mericano por mira esey claramente” Xi a bisa Biden segun agencia di noticia nacional di China.
Di parti di CasBlanco menos a wordo bisa di e yamada,
Pa loke ta trata Taiwan president Biden u subraya cu merca su pensamento no a cambia y merca ta completamente contra esfuerso nan unilateral pa cambia e status quo of mina e pas y stabilidad atraves di Taiwan, segun un administrador mericano halto e combersacion over di Taiwan tawata directo y honesto den mesun rosea el a declara cu advertencia di parti di Xi pa loke ta hunga cu candela ta algo normal caba pero speransa pa mehora relacion cu Bejing ta hopi abou caba a cambio nan ta spera cu manteniendo un conexion personal cu Xi ta loke por lo menos evita mal calculacion cu lo por hiba na confrontacion.
Pa loke ta e furor di Xi pa loke ta e anuncio di e potencia di Pelosi pa bishita pa taipei ningun banda kier a bisa si nan a papia specificamente di e tema ey.
Coordinador di comunicacion pa consul di seguridad nacional sr. Jhon Kirby a bisa e siman aki cu esaki ta e tipo di “relationship-tending” cu Biden ta kere hopi a den hasta cu nacionnan cu bo por tin diferencianan grandi.