Dia di Mama Tera ta un Dia Internacional y e ta un dia pa celebra, ya cu ta for di Mama Tera nos ta haya nos cuminda, pero na Aruba ainda falta hopi pa siña. Sra. Olinda Rasmijn ta amplia.
Pero segun Sra. Rasmijn, Mama Tera mester ten’e limpi, meser ten’e sano, mester traha cun’e pa nos por sigui haya cuminda paso ta e ta produci e cuminda. Ta p’esey nan ta yam’e Mama Tera, paso ta e ta produci. E produccion cu nos ta haya na Aruba, ta poco door di falta di awasero. Pero ora cu tin awa, den kranchi nos mes por tambe yuda riba nos cuminda, pasobra e tera ta produci, pero e falta e awa. Nos mester yude’e cu nos mesun awa y tambe loke nos kier planta.
Tin hende na Aruba cu nan ta susha e tera hopi. Si e hendenan ta cambia zeta di auto, eybou mes nan ta bent’e. E ciudadano no ta coy un saco pa pone nan sushi aden y door di e mal manera aki, ora di bay campa nan ta haci mescos. Paso nan cas nan no ta custumbra di pon’e den caha, saco pa despues bay bent’e afo. Pa Sra. Rasmijn, e cuenta di e saco di plastic ta un poco dudoso. No ta wak e saconan fini di plastic mas na supermercado, pero awo e saconan di plastic ta den otro forma, pero ta keda di plastic.
Rond di Aruba ta yen di cosnan di plastic. Co’i hunga ta di plastic, si nos bisti un bril, e ta di plastic. Y e plastic aki ta dura tempo pa e haya disolve y tambe, si ta bay benta afo na dump, e ta dura añanan largo prome cu e disolve.
Por mira cu ta sigui susha e luga, si wak cu ta 30 dump ilegal na Aruba. Esaki ta dimas, segun Sra. Rasmijn. Si bo tin e tereno, pero no tin un entrada, ta paga un di e caterpillar ta bay coba e buraco pa bo haya biba di e tera cu ta eynan. Despues e ta bira un buraco di 20 m of mas hundo. Kico ta pasa? E ora pa dera e buraco, ta tira tur desperdicio di cas of construccion. Pero ken ta controla kico ta bay den e buraco? No tin control. Y esaki ta algo cu ta eigenlijk ta ilegal. E hendenan ey mester haya un boet. Pero un biaha mas, ta falta di control. Durante vakantie cu a pasa, cuanto hende no ta laga nan sushi atras ariba beach. Lo bay controla despues, ta kico e campistanan a laga. No ta solamente cu loke bo ta wak, pero tin biaha ta masha hopi tapadera tin benta eybou. Por ta un boter di awa, di plastic, e ta wordo dera eybou. Tin hopi cosnan cu ta bay gewoon den tera cu bo no ta mira. Pero ora di bay hala cu un hark fini, ta bay wak cuanto sushi tin den e tera cu a keda atras.
Ora cu e arkeologo Boekhoudt ta papia over di nos historia ta den nos suela, anto si bo coba 40 cm caba, bo ta weita historia di Aruba. Aworaki ta kico nos ta laga como historia pa e generacion cu ta bin? Nos ta laga e tapadera, e straw, tur e cosnan cu a keda atras, esey ta e regalo di e generacion aki pa e siguiente. No tin respet pa Mama Tera.
Tambe por mira cu tin cobamento den Franse Pas. Pakico ta coba eynan? Sra. Rasmijn di e organisacion ambiental no a tende nada tocante esey. Y ta pesey a yama DOW pa puntra kico ta bin eytras. Sra. Rasmijn, pa respet toch ta manda algo y bo ta haya sa kico ta pasando. Pero loke ta pasando den e ultimo temponan aki ta disproporcional aki na Aruba. El a bira demasiado destruccion den nos naturalesa. E destruccion cu Sra. Rasmijn ta mirando aworaki, den e luga, den e bahia di e unico bahia di Aruba cu ta keda den e Franse Pas eynan, e pregunta ta pakico ta coba. Si coba un parti, cu si e awa cu ta keda rond, ta sippel bay eyden.
Tin rumornan cu nan lo bay planta e mangrovenan. Dicon ta bay planta e mangrovenan? Ken tin e experticio? Santa Rosa no ta trahando eynan, tampoco DOW. Dus, ta ken ta trahando eynan anto, segun Sra. Olinda Rasmijn, di Stimaruba.