Sharlien Koolman di e Departamento di Malesa Contagioso di Salubridad Publico, a splica cu nan lo ta activo pa nos turistanan cu ta bin di afo, cu cualkier timpo di enfermedad.
Momento cu tin intercambio di persona, semper bo por haya cu nan ta trece un malesa pabo of nos hendenan cu ta biaha, ta bin cu e malesa di afo. Pa esey semper por duna tambe informacion na esnan cu ta yega Aruba. Locual cu ta haya hopi ta preguntanan via Email di turistanan cu a puntra of hendenan cu a biniendo pa pasa nan vakantie na Aruba, con e situacion ta di sangura, etc.
Locual informacion cu tin di GKMB ta cu en principio nan a haciendo nan control. Nan a purba mas tanto cu ta posibel pa mantene e cantidad di criaderonan abao, pa asina cu nos ta haya cu menos sangura y tambe casonan di dengue, chikungunya of zika. Hotelnan tambe tin nan programa cu GKMB ta duna nan sosten den esey. E parti ey tambe ta bao di control.
Tin un sistema di notificacion di malesa infeccioso na Aruba, cual pa medio di e sistema ey, e momento cu tin un malesa cu ta sobresali, cu sali un of dos caso, despa ta wordo notifica di dje door di e dokternan di cas y hotelnan, como tambe luganan di estadia di turistanan na Aruba. Tambe tin un dokter apunta cu ta traha cu nan. E ora ey via e dokternan lo haya melding di un of otro malesa y a base di esey e ora ta actua mesun cos cu si ta un caso di un persona di Aruba. E persona ey tambe ta wordo atendi mesun cos y si mester tuma medidanan di control, ta haci esey mes ora.
E intencion semper ta pa tin mas informacion posibel pa por maneha un infectieziekte cu e no ta plama mas leu cu esey, cu si a un of dos persona wordo infecta, pa e keda te eynan. Esey ta e tarea principal di Departamento di Malesanan contagioso.
Segun Koolman, a consecuencia di situacionnan internacional, Aruba mester a bay mee cu esey. Mirando e cantidad di bishitante cu nos ta haya na Aruba. Normalmente tin contacto cu AAA, Directie Luchtvaart riba e topiconan aki, como APA tambe riba malesa. Nan ta notifica cu si tin un avion cu a bin aden cu tin un persona cu a malo, nan tin e deber pa notifica Directie Luchtvaart y AAA lo tuma su medidanan y lo informa Despa. Esey ta conta barconan crucero tambe cu si nan ripara cu nan tin un aumento di un malesa eynan e ora ey, nan tin e deber di notifica Aruba y e ora na su turno, Despa ta tuma e responsabilidad, e parti ey over y haci e parti di investigacion y containment. Loke tin cu bay controla di e malesa ta haci esey. E sistemanan ey ta existi y sa haci uzo di nan durante aña, segun Koolman.