Pordon ta un acitud sano cu por yuda regula e hormoonnan cu den exceso of pa tempo prolonga ta afecta salud di personanan.
Esaki ta e storia di Claudia. E ta un muhe hopi atento, trahado y excelente amiga. E ta stima mucha y e gusta yudanan siña, ya cu e ta docente. Ya pa un tempo el a sufri un enfermedad hopi dificil, cu a hib’e bishita hopi dokter y e ta sigui luchando pa su bida… E tin cancer.
Su relacion cu hendenan di su edad no ta asina bon manera cu di mucha, ya cu e ta rabia ora cu hendenan ta percibi’e como floho y cu no ta esforsa como e ta haci cu su trabao, cu su lucha den enfermedad, cu limpiesa di su cas ni cu e manera cu e stuur auto den stad.
Claudia tin un mama cu tabata hopi estricto y agresivo cun’e y tristemente e no a pordone ainda.
Respuesta biologico di nos organismo
Un dia, su amiga a splik’e cu nos organismo tin un sistema cu yama endocrene, cu ta controla e hormoonnan cu ta yuda e curpa reacciona na e medio ambiente. Por ehempel, adrenalina, cu ora nos ricibi un susto, e adernan ta yena di e substancia aki aumentando e ritmo cardiaco cu ta prepara e curpa pa sali core of pa defende su mes den un caso di agresion.
Tin hopi hormoon cu ta funciona pa loke ta e estimulonan di medio ambiente, por ehempel, tin uno cu yama melatonina cu ta cuminsa na produci ora cu e wowo ta stop di percibi luz y ta yuda concilia soño.
Tambe tin otronan cu ta actua como respuesta na stress, en especial cortisol; e ta un substancia bon pa e organismo pero ora cu e nivel di stress aumenta y ta mantene e nivel aki pa un periodo largo di tempo, e ora ey e cortisol ta cuminsa distrui e neuronanan, pa loke e persona ta cuminsa lubida cos, tin temblamento, cabey ta cay, ta sali hopi mancha blanco riba e cuero, entre otro sintomanan.
Cu rabia, frustracion y rencor ta libera un cocktail di hormoon cu ta bay perhudicando e salud di tal manera cu e ta caba teniendo enfermedadnan hopi dificil di sana. Claudia no tabata sa esey y spanta el a puntra e solucion na su cancer.
Di berdad, e solucion ta desconoci na su enfermedad pasobra ademas ta existi un predisposicion genetico na cierto enfermedadnan cu combina cu e contexto cu ta faborece y e actitud di e persona, ta caba na desaroya.
Loke e amiga por a comparti cu Claudia ta, cu pordon ta un actitud sano cu ta yuda regula hormoon cu en exceso of pa un tempo prolonga ta afecta e salud di personanan.
A continuacion nos ta presenta algun pregunta di reflexion pa bo haya sa con tanto bo por pordona.
Tin personanan cu bo a haci daño y cu ainda bo ta rabia cun’e?
Tin personanan cu bo no a pordona pasobra boso no a acerca pa regla cosnan?
Bo a bisa den algun occasion frasenan manera: “Mi ta pordona, pero e biba bon leu”; “por pordona, ero no ta lubida,” “cosnan nunca lo ta igual”?
Bo ta sufri di algun problema den e aparato digestivo of dolornan frecuente di cabes, decaimento corporal, insomnio of dificultadnan cu soño?
Bo tin cambionan brusco den bo estado di animo?
Bo tin mal recuerdo cu hopi biaha ta bin den bo mente?
Bo ta spera e momento di vengansa?
Bo tin miedo di wordo lastima?
Bo a bisa frasenan manera “Mi no tin cabey na lenga,” “pa nan no bin molestiami”, “bo ta bay paga p’e?”
Bo tin resentimentonan warda contra bo mama of bo tata of cu un otro hende?
Bo ta sinti bo mes culpabel pa bo debilidadnan?
Bo a bisa of pensa cu bo ta un persona orguyoso, arogante?
Si bo contesta afirmativamente na cualkier di e perguntanan aki… cuidao… bo falta pordona.
“Pordona ta ta un regalo cu nos ta ofrece na es cu ta ofende nos, of mira for di e otro banda, ta un regalo cu nos ta ricibi for di un hende na esun cu ta ofende nos.”
Pordona ta sigui cu un relacion di amistad y harmonia, evitando rencor, deseo di vengansa, stop di ignora.
Resumiendo:
1. Stima
2. Pordona
3. Pidi pordon pa e multiple picanan cu bo tin y si nan pasa 490, e ora bo ta cuminsa cu e punto anterior.
4. Ofrece limosna y drecha cada daño haci (esey nos ta yama enmienda)
5. Sigui stima.