Manera ta conoci for di 15 di januari pa 15 di februari y di 15 di februari pa 15 di maart tabata e periodo cu e publico a haya chens di inzage riba e zienswijze pa e ROP nobo. Sr. Haime Croes, director di DIP ta amplia ariba esaki.
Den esey, na principio a bisa cu tin un ley di LRO cu ta duna e momento pa contesta e hendenan bek ariba loke nan a mira of a constata y con por adapta segun posibel. Ta den e fase awo cu a revisa tur e zienwijzenan, cu ta pone cu mester haci cambionan den e ROP, pa loke ta e toelichting y tambe e hendenan. Awor ta den e fase unda cu tur hende ta bay haya un contesta, DIP ta asina leu cu ora caba di contesta tur e hendenan aki, ta pone den un nota, un nota di zienswijze cu ta bay hunto cu e ROP. Den e ROP nobo lo tin e cambionan aden hunto cu e plan nobo y hunto cu e zienswijze cu mester wordo pasa y bira ley dia 18 di juli. Lo manda un email pa tur e hendenan cu a entrega un zienswijze. Y nan por wak e ora den e nota zienswijze di e ROP nobo, den nan contesta. Ta hacié asina ya cu ley no ta dicta con mester mand’e y ki ora mester mand’e. Ley ta bisa cu mester contesta e hendeann cu entrega nan ‘zienswijze’ y den e nota cu tur hende por haya entrante dia 18 unda cu por wak nan contesta.
ERFPACHT
Pa cuminsa, e ROP ta un beleid, es decir e ta un maneho di gobierno cu a wordo adapta y eyden a pone e funcionann di full Aruba. Ta mira Oranjestad, a pone unda cu por wordo construi, Barcadera cu lo bira e area industrial, San Nicolas, tur e barionan unda cu por traha cas y tambe e parti di naturalesa cu mester wordo protehi. Basicamente, loke cu a pone den e ROP nobo cu e cambionan cu a bin a base di e ‘zienswijze’, cual lo mester tene cuenta cun’e. Si tin partinan protehi, di naturalesa no por construi. Si tin luganan di construi, tanten cu DIP tin cu cumpli cu ora hendenan tin ta pidi tereno, ta dunanan un tereno erfpacht, den un luga cu ta construi cas y no un tereno den e parti industrial. DIP ta e prome cu ta percura pa cumpli cu d funcion den e ROP nobo. Unabes cu tin esey, a bisa di delanta, no por keda traha solamente cu ROP, pero ta bay pa e di dos fase. Actualmente ta na Aruba, De Roo cu ta yudando DIP cu e ROPV, ya cu den pasado e parti di ROP, unda ta mira cu tin ora toch pueblo ta dicidi di corta mangrove, pa traha pier sin permiso. Ta haya tambe gobernantenan, cu ta pone un verkavelingsplan den ‘area berde’, sin sancion. Pakico, pasobra cu un ROP no tin sancion, no tin siguransa die areanan di naturalesa of un tereno pa traha cas.
Pa evita tur loke a pasa den pasado, ta bin cu e ROPV ap duna e pueblo e siguransa cu loke ta poni ariba e ROP ta pasa tambe. P’esey ta bin tambe e ROPV, cu ta nifica cu e funcionnan cu a keda defini den areanan di ROP, tambe ta mara na cierto normanan. Ta biba den cierto bario, te tanto DB di zonido por produci. Tin cierto establecimento den bario, no ta tur ta permiti, mester tin cierto parkeerplaats, riba luganan industrial tambe tin cierto normanan, tur cos ta pone, mara na ley, cu tur loke ta poni den ROP ta pasa tambe. E ora tur hende ta mas cla cu ora cu ta biba den un bario pa vivienda, tin garantia di un caldiad di bida halto, cu no tin strobacion pa biba den un luga trankil. Te asina leu, Sr. Haime Croes, director (interino) di DIP.