Pa presidente di Parlamento Sra. Mervin Wyatt- Ras a hasi e pregunta cu keto bay e tema di abuso di mucha ta keda preocupante pa loke ta castigo na e malhechor.
E topico di abuso di mucho ta un topico hopi discuti, pa hopi aña caba. A bin diferente cambionan ariba e tereno aki, pa cual Sra. Mervin Wyatt- Ras ta splica.
A lanta p.e. Bureau Sostenemi, Fundacion Respetami ta bezig ta duna prevencion. A keda constata door di firmanan di diferente documentonan ricibi cu e castigonan ta abao. E dolor ta asina grandi cerca e victima, cu e castigonan ta keda relativamente abao cu e daño haci na e persona.
Aki na Aruba conoce e hecho, cu a cambia ley, caminda su persona tabata iniciador di cambio di codigo penal, y haci castigonan mas halto pa loke ta trata delitonan moral. E ley aki a cana su caminda. Un dado momento, a bin un discusion ora cu a trata e ley, cu e castigo aki mester concorda cu esunnan Hulandes, ya cu Aruba ta parti di Reino. Pero no por hisa nan mas cu esunnan di Reino, pero ta ey ta e drempel. Por haci kico cu ta, demostra, pero esey lo no yuda na nada.
Di otro banda, segun presidente di Parlamento Sra. Mervin Wyatt- Ras, tin caminda pa cana. Tin castigonan caminda cu ora cu un tin penetracion, e castigo ta bay, pa 12 pa 16 aña, pero e castigonan no ta wordo duna. Y esey ta haci dolor. E castigonan cu ta wordo duna, ta hopi abao, compara cu e daño de por vida pa e mucha. Esaki ta keda e punto di discusion.
A bin un discusion, si ta bin cu un castigo minimo, si of no. Sinembargo, segun Ministerio Publico, e ora e hues lo warda mas pa duna e castigo akinan. Pasobra e ora no tin prueba, lo bay duna un castigo di tres aña na un persona cu kisas ta inocente. Esey ta un discusion andando pa hopi aña caba.
Tin respet tambe pa Ministerio Publico bo no por garantisa tambe, un di bo podernan legislativo of bo poder hudicial. Eynan ta e parti dificil, unda cu Parlamento na varios ocasion a sinta cu Ministerio Publico y e instancianan. Nos sa e dolor, nos kier bin cu cambio, pero nos kier pa tene cuenta cu esunnan cu ta bin eynan.
Ultimo tempo tin hopi presion ariba Ministerio Publico ya cu e castigonan a aumenta, unda e malhechornan ta hayando tres aña. E conscientisacion no a bay pa solamente e pueblo, pero tambe na esun cu mester duna e castigo.
Segun Sra. Mervin Wyatt- Ras, na momento cu un persona yega cu su yiu, e cadena di cuido akina, mester bay di un pa otro, pa tur hende sa kico e ta. Na 2004 a introduci Bureau Sostenemi, caminda cu tin un vast bureau, caminda cu e muchanan, un dado momento, tur hende ta verwijs eynan. E ora ta referi eynan tambe, na Voogdijraad, Sociale Zaken. Tin caso cu no por bay Voogdijraad, pasobra e ta vrijwillig. E mayor kier ayudo, e caso no ta bay Voogdijraad, pero Sociale Zaken, cu ta un instancia mas neutral.
Pero por ripara tambe, cu e comunicacion entre e instancianan no ta manera cu mester ta. Dado momento, mester yega na un cambio. Den e Burgerlijk Wetboek, a bin cu cambionan, unda cu e MInister di Asuntonan Social y esun di Husticia mester traha hunto. E ora e ta ley y como Parlamento por obliga e ministerionan pa traha hunto. Pero lastima cu e ley aki no a bin na vigor ainda.
Y tin un presion na e parti di cooperacion. Sra. Wyatt- Ras ta kere cu mester keda, den caso aki cual gobierno cu ta, e ta bay keda un bottleneck, caminda e ta bay keda tambe cu bo ta bay e asunto di bin cu prueba ora un mucha wordo abusa. Pesey ta kere mas den prevencion, unda mester prepara e mucha, na scolnan tambe, y tambe na cas. Wak e señalnan den e mucha, maestronan tambe. P.e. cada rato e mucha mester urina, e ta bira nervioso, e no kier bay na tal bisiña of e ta cuminsa urina su paña, e ta agresief. Tur e señalnan aki, e fundacionnan aki, vooral Fundacion Respetami a trece esaki dilanti. Tur esakinan mester wordo reinforsa.
Ultimo tabata tin un campaña di e Ministerio di Asuntonan Social, unda cu tur instancia mester traha hunto, y nan tabata tin hopi cooperacion cu otro, hopi contacto, ora cu tin esey, e ora e cooperacion entre otro tambe ta bin. Si pone e presion cu mester traha hunto y instancianan atende e casonan, y na pia di trabao tambe.
Tin fundacionnan cu sa bin protesta na Parlamento, pero ora di puntra, ta bin resulta cu nan no ta trahando hunto. Pero tur instancia mester traha hunto, cera cabes pa proteccion di nos muchanan, segun Sra. Mervin Wyatt- Ras, Presidente di Parlamento.