Skirbi pa Clyde Harms
Algun aña pasa ami cu mi famia a yega Venecia como parti di nos tour di Italia. Kico a impresiona nos mas? No e edificio y misanan historico. No e canalnan caminda nos a keiro den un di e gondolanan pintoresco. No e casnan cu nan porta ta habri den un canal. No, loke a impresiona nos mas tabata e miles di paloma na Plasa San Marcos
Aparentemente, un estudio cu a wordo haci algun aña prome tabata indica cu e cantidad di paloma tabata 100.000, casi dobel di e cantidad di residente di Venecia. Y e dia cu nos tabata t’ey tabata parce cu tur shen mil tabata na Plasa San Marcos. Esaki no ta straño. Pa combati e plaga di paloma cu Venecia tabata sufri, a sali un prohibicion pa duna cuminda na paloma na tur otro caminda den e ciudad, cu excepcion di Plasa San Marcos. A pesar cu e palomanan tabata wordo considera un menasa higienico, nan balor como atraccion turistico a haci cu e prohibicion no tabata inclui e famoso plasa.
Cu tempo, e gobernantenan di Venecia a realisa cu e menasa higienico ta demasiado grandi y na 2008 nan a extende e prohibicion pa Plasa San Marcos tambe y asina eventualmente caba cu e poblacion enorme di paloma aya.
Un otro plasa caminda e cantidad grandi y peligroso di paloma a impresiona mi ta Plasa de Bolivar cu ta dilanti di e catedral La Basilica di Bogota, Colombia. E cuidado di La Basilica tabata keha cu e palomanan a deteriora concret, hero y bentananan di glas. Cada dos siman henter e catedral mester wordo limpia pa kita e holo stinki di casi 15 kilo di pupu di paloma y esaki tabata causa infeccion di stoma, dolor di cabes y problemanan di respiracion na e empleadonan. Aki tambe tin prohibicion di benta di cuminda di paloma pero parce cu nunca un hende ta wordo castiga. Hopi biaha peatonnan ta slip riba e pupu di paloma pero nada ta wordo haci. E meta di gobierno ta pa tur hende stop di duna cuminda na e parhanan pa asina di nan mes nan lo bay pa zonanan rural caminda nan no ta problematico.
Segun e potret adhunto, riba e dak di un cas na Mozartstraat riba Klip den Oranjestad tin mas di 200 paloma. Conta nan! Kisas un of dos paloma no ta causa problema, pero ora henter e dak di un cas ta cubri cu e parhanan, mi no por laga di kere cu tin un menasa higienico pa henter e bisindario. Mi no a mira tras di e murayanan di e cas, pero mi por imagina mi cu e cantidad di pupu di paloma mester ta grandi y e holo ta stinki.
Segun un rapport emiti algun aña pasa pa Ministerio di Salud di Peru, palomanan por transmiti malesanan infeccioso peligroso cu por ta fatal. Segun e estudio haci pa e Ministerio, palomanan por transmiti hasta cuarenta malesa. Tres di e enfermedadnan mas conoci ta pulmonia, hepatitis y salmonela, pero tin trintishete mas cu nombernan Latino cu ta dokternan so ta reconoce. Nan pluma y pupu ta transmiti bacteria y parasito. E peliger mas grandi ta contacto direct cu nan pupu of inhalacion di polvo microscopico di e pupu. E personanan cu ta core e peliger mas grandi pa wordo infecta ta muchanan, hendenan di edad mayo, personanan cu ta infecta cu HIV y esunnan cu ta padece di cancer of diabetes. E defensa di inmunidad di e hendenan aki ta hopi abou.
Indudablemente, palomanan ta bunita. Tin hopi hende ta tene un of dos como mascota. Pero un dak yen?!?!
No ta algo cu nos Departamento di Salud Publico mester investiga? Y si en berdad e palomanan ta representa un peliger pa salud di hendenan den e bisindario, lo mester busca un solucion. No ta husto pa e bisindario biba cu un menasa di malesanan causa pa paloma.