Den nos comunidad tin e impresion cu ora bo reconoce un yiu , esaki automaticamente lo nifica cu bo tin autoridad paternal (ouderlijk gezag) como tata. E impresion y punto di bista aki ta uno eroneo y pa medio di e comunicado aki nos lo kier clarifica y na e mesun momento informa ciudadanonan di Aruba con esaki ta hinca den otro.
Na prome luga ta importante pa subraya cu un tata por reconoce su yiu si e mama permiti’e y si cumpli cu e otro condicionnan menciona den art 1:204 BWA pa e por ta valido. Segun art 1:203 inciso 1 BWA, e mucha ta wordo reconoci door di un acta di nacimento compila door di e ambtenaar di burgerlijke stand. Na Aruba e reconocimento tin validez desde e momento cu e acta wordo traha. Na otro paisnan rond di mundo esaki por diferencia. Por ehempel e validez di reconocemento lo por tin efecto retroactivo desde e nacemento di e mucha. Loke nos kier pone enfasis riba dje ta cu reconocimento di un yiu no nifica cu automaticamente bo lo tin autoridad como mayor.
Den e scenario cu e tata ta casa cu e mama na momento di nacemento di e yiu, esaki lo nifica cu ambos tin ouderlijk gezag. Den caso di un divorcio, segun nos leynan actual ambos mayor lo mester ta di acuerdo cu continuacion di e gezag. Esaki den principio ta wordo considera conflictivo cu art. 6 jo. 8 di Tratado Europeo di Derechonan Humano. Segun corte di casacion e tata tin derecho di haya gezag sin cu e ta depende di e consentimento di e mama y sin cu e peticion lo mester sosode hunto. Loke ta esencial akinan ta, cu e ta na bienestar di e mucha pa e gezag continua despues di divorcio. Solamente den casonan di excepcion, por ehempel e comunicacion entre e mayornan ta deficiente cu efecto negativo pa e mucha e ‘gezamenlijk gezag’ lo por wordo nenga . Den e version nobo di nos codigo civil si ta tene cuenta cu esaki y e gezag lo continua automaticamente despues di divorcio.
Awor e pregunta ta; con e ta posibel pa tatanan cu no ta casa cu e mama di nan yiu logra haya autoridad paternal? Den principio e ta posibel via dos manera. E prome manera ta segun art. 1:252 inciso 1 di nos codigo civil. Via corte bo por pidi e formulario pa gezamenlijk gezag. E esencia di e procedura aki ta cu ambos mayor basa riba un punto di bista mutuo ta dicidi pa comparti e gezag di nan yiu of yiunan. Ambos mayor lo mester yena e formulario y colecta tur e documentonan cu ta wordo pidi door di corte. Unabes cu tur cos ta den ordo e verklaring di gezamenlijk gezag lo wordo otorga y esaki na su turno lo wordo inscribi den registro publico conforme art. 1: 244 BWA.
Den un scenario cu no tin un deseo mutuo pa comparti gezag di yiu of yiunan di parti e mama ta existi e posibilidad ainda cu e tata por entama un caso pa exigi autoridad paternal. Basa riba art. 1:253C BWA tata cu nunca tawatin ouderlijk gezag di su yiu of yiunan por haci un peticion na hues pa por haya esaki. Mayoria di biaha e gezag aki lo por wordo otorga na e tata. Pero logicamente tin un excepcion. E gezag lo por wordo nenga den caso cu e no ta na bienestar di e mucha pa ambos mayor tin e autoridad riba dje. Un ehempel porta si tin friccion pisa of comunicacion ta hopi deteriora entre e mayornan di mucha.
Colaboradornan y huristanan di Tienda di Ley ta spera cu e articulo aki por a informa comunidad y specialmente tatanan na Aruba tocante con pa obtene gezag di nan yiunan. Den un otro articulo Tienda di Ley lo bay elabora un poco riba tratadonan relaciona cu derecho of proteccion di nos muchanan. Tienda di Ley ta brinda servicio riba diasabra di 3 pm – 5pm na Cas di partido, pueblo di Aruba ta cordialmente invita pa asisti si acaso ta desea asistencia huridico gratis.
Autor: Gerick Croes y co-autor Wendrick Cicilia
Studiantenan di Ley