GENEVE, Suisa – Mundo lo bay tarda varios aña pa obtene respuesta pa e multiple incognitonan cientifico cu ta rondona e epidemia di e virus di Zika y e devastador efectonan neurologico cu e ta provoca, segun OMS ta asumi, cu apesar di esey, a retira e cualificacion di emergencia sanitario di alcance internacional.
“Tin hopi cos cu nos no sa y nos no lo sa a corto plazo. Lo bay pasa varios aña te ora cu nos por tin respuesta riba tur duda. Ta un agenda di largo plazo,” Pete Salama, director di Emergencia di e Organisacion Mundial di Salud (OMS), a sentencia publicamente.
Un aña pasa, mundo medico y cientifico a pone alarmanan zona pa e aparicion di un brote di virus di Zika noordoost di Brasil y paralelamente, pa un aumento extraordinario di casonan di microcefalia y otro malformacionnan congenito den recien nacinan.
Expertonan di e Comite di Emergencia di OMS a dicidi dia 1 di Februari di 2016, declara e emergencia precisamente pa purba di splica e aumento repentino di desordennan neurologico y e relacion aparente, pero no confirma, cu e infeccion pa motibo di Zika.
Una bes determina y comproba dicho causa-efecto, a retira e cualificacionnan di “urgente”, apesar cu no sa pakico algun recien naci y algun adulto ta sufri desorden y otronan no.
Despues cu el a wordo discubri na Ugana na 1947, y te algun aña pasa, e virus di Zika tabata parce inofensivo, dado cu solamente e tabata tin efectonan leve y den 75% di e casonan tabata incluso asintomatico.
Sinembargo, desde 2015 un total di 69 pais a declara di tin transmision activo di e virus y 58 a registra brotenan importante.
Di nan, 28 nacion a compatibilisa casonan di microcefalia y otro malformacion congenito – ningun cu e proporcion di Brasil – y 19 pais a registra ubn incidencia mayor di casonan di Sindrome di Guillian Barre (SGB), un respuesta inmunologico cu ta provoca paralisis di e organonan, incluyendo pulmon.
E virus ta wordo transmiti pa e sangura “Aedes Aegypti”, tambe transmisor di dengue, keintura geel y chikungunya, tur di e famia “flavivirus.”
Precisamente, un di e incognitonan ta si un infeccion previo cu algun di e enfermedadnan aki ta warda algun relacion cu e desaroyo di efectonan pernicioso of no. Otro posibel cofactor lo ta un elemento ambiental desconoci of tambe un posibel mutacion di e virus cu a modifica su efectonan.
E prome epidemia cu tin constancia a sali na 2007 na Micronesia, pero no a detecta consecuencianan pernicioso.
Sin embargo, na 2013 tabata tin un brote na Polinesia Frances y den retrospectivo, por a comproba cu e infeccionnan di Zika ta provoca microcefalia y SGB.
Otro gran incognito cu ta genera gran preocupacion ta e hecho cu a detecta cu algun recien naci no ta sufri microcefalia na momento di nace, pero a desaroya posteriormente.
Ademas, ta teme cu algun feto lo por a sufri malformacion celebral pero cu esakinan no ta desaroya te ora cu pasa algun aña.
Otro aspecto inkietante ta parce cu e virus por mantene den fluidonan corporal durante varios luna, cu posibilidad cu e infeccion a largo plazo den parehanan sexual. Di hecho, den e ultimo aña a keda registra infeccionnan via transmision sexual den 12 pais.
Pa falta di tratamento specifico, e foco ta centra riba e desaroyo di un vacuna y si ta bon tin varios den desaroyo cu ningun por comercialisa prome cu pasa varios aña.
Mientras cu OMS ta bay establece un grupo di experto pa sigui vigila e epidemia y su efectonan y haci un actividad special den e investigacion di forma sosteni y a largo plazo.
No obstante, e paisnan mas concerni y en especial Brasil – cu ta sigui defini e epidemia como un emergencia – ta teme cu e fondonan escaso ta disponibel pa investigacion caba pa disparce.
Di hecho, apesar cu durante nuebe luna e epidemia a wordo considera un emergencia internacional, solamente a obtene menos di e mita di e 112 miyon di dollar solicita pa OMS pa e respuesta transversal na e brote.
Fuente: NTN24