Oficina Central di Estadistica ta presenta e resultadonan principal di e Indice di Prijs di Consumo (CPI) pa luna di September 2016.
E CPI pa luna di September 2016 ta 117.35, loke ta representa un subida di 0.2% compara cu e indice di Augustus 2016 (117.17) y acumulando pa e aña 2016 te cu na September un caida di 0.9%.
E cambio di e CPI pa e ultimo diesdos (12) lunanan (September 2015 te cu September 2016) ta -0.7%, un caida di 1.0 punto di porcentahe (ppt) compara cu e periodo corespondiente di aña pasa (0.3%).
E promedio anual di e tasa di inflacion pa e periodo di September 2015 te cu September 2016 ta -1.0%, un caida di 2.1 ppt compara cu e 1.1% registra den e periodo di September 2014 te cu September 2015.
Durante e luna aki, ocho (8) di e diesdos (12) sectornan a registra subida di prijs. E subidanan cu tabata tin e mayor efecto riba e CPI a wordo registra pa e sectornan di “Vivienda” (0.2%), “Cuminda y bebida no-alcoholico” (0.4%) y “Transporte” (0.3%), causando un efecto di 0.06, 0.06 y 0.04 ppt, respectivamente. E subidanan den e restante sectornan a contribui cu un efecto di 0.06 ppt riba e CPI di September 2016.
E subidanan aki a wordo contraresta parcialmente door di principalmente caidanan den e indicenan di e sectornan di “Recreacion y cultura” (-0.5%) y “Paña y sapato” (-0.6%), cu a contribui cu un efecto di -0.04 y -0.03 ppt riba e CPI di Augustus 2016, respectivamente. E caida den e sector restante a contribui cu un efecto di -0.01 ppt riba e CPI di September 2016.
E subida den e sector di “Vivienda” a wordo causa principalmente door di un subida di 1.2% den e categoria “Mantencion y reparacion di vivienda”, causando un efecto di 0.05 ppt. E subida den e sector di “Cuminda y bebida no-alcoholico” a wordo causa door di un subida den e categoria “Cuminda” (0.6%), causando un efecto di 0.07 ppt. E subida den e sector di “Transporte” a wordo causa door di un subida di 1.4% den e categoria “Gasto relaciona cu uso di vehiculo di transporte personal”, causando un efecto di 0.11 ppt.
E caida den e sector di “Recreacion y cultura” a wordo causa principalmente door di un caida di 13.5% den e categoria “Vacacion”, causando un efecto di -0.10 ppt. E caida den e sector di “Paña y sapato” a wordo causa principalmente door di un caida den e categoria “Paña” (-0.6%), causando un efecto di -0.03 ppt.
E canasta di consumo di e CPI ta consisti di 452 bienes y servicionan. Compara cu Augustus 2016, 30.1% di e bienes y servicionan aki a conoce un aumento di prijs causando un efecto di 0.58 ppt, mientras cu 32.1% ta mustra un caida di prijs, cu a contribui cu efecto di -0.43 ppt y pa e restante 37.8% no tabata tin cambio den prijs. Prijsnan di bienes a subi cu 0.5% na September 2016 y a causa un efecto di 0.29 ppt riba e CPI di September 2016. Prijsnan di servicionan a conoce un caida di 0.4% y a causa un efecto di -0.13 ppt.
E CPIC (core inflation) – CPI excluyendo e efecto di energia y cuminda – a registra na September 2016 un subida di 0.8%, un caida di 0.3 ppt, compara cu e periodo corespondiente di aña pasa (1.1%). E indice di energia – cu ta consisti di e productonan: electricidad, awa, gasolin y diesel a registra un caida di 7.6%, cu ta 7.0 ppt mas abou compara cu e periodo corespondiente di aña pasa (-0.6%). E indice di cuminda a registra un caida di 0.8%, cu ta 4.5 ppt mas abou compara cu e periodo corespondiente di aña pasa (3.7%).
E bestaansminimum pa un hogar consistiendo di dos (2) adulto y dos (2) mucha (edad 0-14 aña) na September 2016 ta Afl. 4,336, mientras cu pa un hogar di un (1) adulto e suma ta Afl. 2,065.
Cambio di prijs di petroleo, utilidad, gasolin y diesel na September 2016
Prijs di utilidad (electricidad y awa), gasolin y diesel ta wordo determina primordialmente door di e prijs internacional di petroleo. Na September 2016 e prijs promedio pa bari di petroleo (US$ 45.31) a conoce un subida di US$ 0.77 (1.7%) compara cu Augustus 2016 (US$ 44.54).
Brandstof clausule pa un uso di electricidad te cu 500 kWh no a cambia na September 2016, y a keda Afl. 21.90 cent pa kWh. Brandstof clausule pa un uso di cada kWh entre 501 – 1000 kWh no a cambia na September 2016, y a keda Afl. 27.80 cent pa kWh. Prijs di electricidad y di awa no a cambia compara cu Augustus 2016. E prijs promedio di electricidad pa vivienda a keda Afl. 308.76, mientras cu e prijs promedio di awa pa vivienda a keda Afl. 137.05.
Prijs di gasolin a subi na September 2016 cu Afl. 3.80 cent (2.3%) y a causa un efecto di 0.11 ppt riba e CPI. Prijs di diesel a registra un subida di Afl. 2.40 cent (1.8%) na September 2016 y a causa un efecto insignificante riba e CPI.
Na September 2016, utilidad, gasolin y diesel como grupo, tabata tin un subida di prijs di 0.6% compara cu Augustus 2016 y hunto a influencia e CPI cu 0.11 ppt, mientras cu e restante 448 bienes y servicio hunto a experencia un subida di prijs di 0.05% y tawata tin un efecto di 0.04 ppt riba e CPI.
Cambio di prijs di Cuminda y servicio di catering na September 2016
E indice di “Cuminda & servicio di catering” a registra un subida di 0.3% na September 2016, despues di un caida di 0.3% na Augustus 2016. E indice di “Cuminda na cas” (0.4%) a registra un subida, unda shete (7) di e diesun (11) indicenan di e gruponan di cuminda na cas a subi na September 2016. E indice di “Fruta” a conoce e subida di mas grandi (5.4%) na September 2016. E indicenan di “Batata, yuca y batata dushi” (5.2%), “Pisca y otro cuminda di lama” (1.4%) y “Sucu, jam y otro tipo di cos dushi” (1.0%) tambe a registra subidanan. E indice di “Berdura” (-2.2%) a registra e caida di mas grandi. Ademas caidanan di 0.6% y 0.4% a wordo registra pa e indicenan di “Carni” y “Bebida no-alcoholico”, respectivamente.
Den e ultimo diesdos (12) lunanan e indice di “Cuminda & servicio di catering” a baha cu 0.3%. E indice di “Cuminda na cas” a conoce un caida di 0.8%. E indice di “Lechi, keshi y webo” a baha cu 6.8%, e caida di mas grandi entre e gruponan di cuminda na cas, mientras cu e indice di “Fruta” a conoce e subida di mas grandi cu 10.8%.
E indice di “Cuminda pafo di cas” no a registra cambio na September 2016 pa di tres luna sigui y registrando un subida di 1.4% den e ultimo diesdos 12 lunanan.
Na September 2016, “Cuminda na cas” y “Cuminda pafo di cas” como grupo, tawata tin un subida di prijs di 0.3% compara cu Augustus 2016 y hunto tawata tin un influencia di 0.06 ppt riba e CPI, mientras cu e restante bienes y servicio hunto a experencia un subida di prijs di 0.1% y tawata tin un efecto di 0.09 ppt riba e CPI.
Bestaansminimum na September 2016
E bestaansminimum ta e nivel minimo di entrada cual ta wordo percibi cu ta necesario pa logra mantene un nivel di bida adecuado den un cierto pais. Usualmente e bestaansminimum ta wordo determina door di calcula e gasto di tur e recursonan esencial cu un adulto ta consumi den un luna of aña. Generalmente esaki ta wordo yama un indice basico di necesidad, y e ta varia segun e prijs di cuminda, paña, vivienda, transporte y otro articulonan den e “canasta”. Escalanan di ekivalencia ta wordo usa pa ahusta e nivel minimo di entrada percibi pa hogarnan di diferente tamaño y composicion. E escala ta asigna un peso di 1.0 pa e prome adulto y 0.5 pa cada adulto adicional den e hogar (edad 15+) y un peso di 0.3 pa cada mucha (edad 0-14 aña).
E bestaansminimum ta basa riba cifranan di e rapport
“Bestaansminimum 2010” cu CBS a publica na December 2010 y ta wordo actualisa mensualmente pa cu inflacion usando e CPI mensual. E unidad di referencia den e rapport aki ta di un hogar cu ta consisti di dos (2) adulto y dos (2) mucha (edad 0-14 aña).
Na September 2016 e bestaansminimum mensual pa un hogar cu ta consisti di dos (2) adulto y dos (2) mucha (edad 0-14 aña) (Afl. 4.336) ta mustra un caida di Afl. 40 compara cu September 2015 (Afl. 4.376) y a wordo causa principalmente door di un caida di Afl. 37 den e sector di “Vivienda”.