Diamars 10 di October, Eerste Kamer y Senado a debati cu Staatssecretaris Van Huffelen di relacionnan reino y digitalisacion riba e cambionan den e presupuesto di relacionnan reino pa 2023 cu ta relaciona cu e refinanciamento di e prestamo cu Hulanda a duna na Aruba, Curaçao, y Sint Maarten na 2020 durante e pandemia di COVID-19.
Durante e votacion di anochi, e partidonan di GroenLinks-PvdA, SGP, D66, CDA, Volt, SP, PvdD, VVD, JA21, ChristenUnie, BBB y 50PLUS a vota na favor di e proyecto di ley, mientras cu e partidonan di PVV y FVD a vota en contra. E fraccion di OPNL tabata ausente. Un mocion di PVV a wordo rechasa.
Impresion di e debate
Durante e debate, a resulta cu e fraccion di PVV ta contra e refinanciamento di e prestamo. E miembro di Eerste Kamer Van Hattem a menciona cu e prestamo na e paisnan autonomo den Reino, entre otro, a wordo duna pa nan pa duna ayudo na negoshinan riba e tres islanan. “Awor nan ta haya un refinanciamento cu condicionnan beneficioso, mientras cu na Hulanda empresarionan ta ricibiendo riesgo di fayecimento pasobra nan tin cu paga bek nan prestamo cu condicionnan stricto ,” Van Hattem a bisa. El a puntra tambe e staatssecretaris con e refinanciamento ta relata na e islanan BES cu ta forma parti di Hulanda y ta keda suheto na e condicionnan di pago na Hulanda: “Por castiga un empresario na Boneiro, Sint Eustatius y Saba, mientras cu esaki no ta e caso na Aruba, Curaçao y Sint Maarten?”
Miembro di Eerste Kamer ta sinti cu Gobierno Hulandes ta abusa contra Aruba
Miembro di Eerste Kamer Nicolaï (PvdD) a expresa su preocupacion riba e prestamo na Aruba cu ta wordo tuma cu un porcentahe di interes di 6%. Gobierno Hulandes a haci un propuesta na gobierno di Aruba pa reduci e interes ora nan ta acorda cu un Ley di Reino cu ta regla e supervision financiero. Segun Nicolaï, Aruba ta wordo castiga, pasobra gobierno Hulandes ta pone e condicion aki solamente pa e pais aki: “Gobierno mayornan Hulandes no ta bisa ‘nos ta yudabo’. No, nan ta bisa ‘prome nos lo cambia un cos riba bo legislacion’. Esaki ta contra e estatus autonomo di Aruba. Si Hulanda ta kere cu e regla cu Aruba a pone pa supervision financiero no ta suficiente, nan mester trata esaki separadamente y no riba e caminda aki.”
Segun Staatssecretaris Van Huffelen, e paisnan mester paga e prestamo aki e aña, pero actualmente ningun di e paisnan por cumpli cu esaki. Pa motibo di esaki, algun tempo pasa Hulanda a determina cu nan mester refinancia e prestamonan. Tocante Aruba, el a bisa: “Nos tin un trayecto cu ta core na tempo te cu un Ley di Reino cu Aruba, pero no a yega na un acuerdo. Minister President di Aruba a indica cu nan ta dispuesto pa un Ley di Reino cambia. Nos kier a haci tratonan comercial bon, e porcentahe di interesnan aki ta inaceptabel, pero nos no por splica esaki na e contribuyentenan Hulandes.”
*Mocion*
Miembro di Eerste Kamer Van Hattem (PVV) a somete un mocion cu ta pidi gobierno pa renuncia di e herfinanciering di e prestamo Covid y usa e fondo aki pa duna empresarionan na Hulanda mas espacio pa paga nan prestamo di Covid y/o debe di belasting. Staatssecretaris a conseha en contra di e mocion. Solamente e fraccionnan di PVV y FVD a vota a favor, cua cu e mocion a wordo rechasa.
*Tocante e proyecto di ley*
E proyecto di ley aki ta cambia e presupuesto di gasto y entrada pa aña 2023 di Relacionnan Reino den relacion cu e refinanciamento di e prestamo di Covid.