Algo cu hopi hende no ta para keto na dje ta cu ‘marihuana ta un soft drug’, pero pa Sr. Eric Nassy, Drugscoordinator, tur droga ta droga. E ta amplia mas ariba esaki.
Ora un hoben ta den desaroyo, entre su añanan di tiener, entre su 12 pa 25 aña, su celebro ta den cierto desaroyo. Pero marihuana tin e efecto cu e ta ponebo bira halto. Den bo cabes patras tin e sensornan, unda cu bo ta sinti dushi, halto, bunita.
Pero dilanti bo tin e forequart, cu ta desorya. Eyden tin e norma y balornan cu ta desaroyando, y humando marihuana e ta wordo afecta. Ora cu esey wordo afecta, e norma y balor, cu ta respet pa e mayor p.e., unda cu’n yiu no ta dal su mama, e ta haci esaki door cu e no tin e norma y balor mas.
Aworaki ta haya hobennan cu ta nace di ambos mayor adicto. Ya caba e yiu ta nace eynan caba. Dus e yiu tin un inhaal hopi stroba caba, den esey ta haya ya caba un comunidad destrosa. Esey ta e dolor mas grandi cu nos tin awendia, unda cu ta haya un comunidad cu’n hoben na un edad jong, ta uzando marihuana, uzando alcohol, cu ta afecta un desaroyo. Kico ta desaroyando? Un comunidad adictivio, un comunidad sin norma y balor y esey ta riparabel caba. Di chikito ta wak cu e ta bin di patras. Awendia scolnna no por deal cu e muchanan aki.
Un mucha, yiu di un adicto, no ta yega cas haya e cuida y norma cu e tin mester. Lastima ta, segun Sr. Nassy, a desaroya un curiculo pa siña e mucha pa bisa NO na droga, con pa desaroya su habilidadnan social. Pero e curiculu ey tin 20 aña drumi den lachi. Na 1992, FADA a wordo subsidia, pa e desaroya un curiculo pa bin cu’n prevencion structura den 5 aña y na 1997, 1998 pero despues e curiculo a wordo poni den un lachi, cu nunca el a bay scol. Pero unda e curiculo aki a keda y esey ta algo cu mester bin! 20 aña pasa ya a perde un generacion.
Ariba Dia di Salud Mental, a bay cu Sra. Judelca Briceño, Sr. Advisor di Minister di Salud, haci un bishita na Centro Colorado y na Centro di Motivacion. Yegando eynan, segun Sr. Nassy, por mira e edad di hendenan presenta, ta mira e desaroyo cu ta algo spantoso, di mira e edad jong di esunnan eyden.
Sr. Nassy a sigui bisa cu den e ultimo 10 añanan, a permiti politiconan pa torno nan maneho. Pero un politico ta un persona cu ta desaroya un maneho cu specialistanan rond di dje. Pero e ehecucion di e maneho mester keda pafo di e man di politica. P..e politiconan den pasado a coy un polis pa bay traha ariba tereno di adiccion, cual a criminalisa e adiccion. Siendo cu adiccion ta un problema mental. Despues a bin un otro politico cu a pone bou Husticia. Tur organisacion internacional ta di acuerdo cu adiccion ta un problema mental.
Loke a wordo permiti bou politica, ta di torno un infrastructura cu tabata tin, eliminando SAMBA y Cas Mimi Ecury. Esun di hoben na Ponton a wordo basha abao, pa traha Watty Vos Boulevard. Internacionalmente estadisticanan ta mustra cu 30% ta bay prizon of hospital of morto, e otro 30% ta lanta cay, lanta cay y e otro 30% por dera nan. Aruba no ta un exception ariba e reglanan. Na 1997 a haci un investigacion ‘Social Impact van Drug” di Fundini. Esey lo wordo ripara pa haya dato cientifico pa traha cun’e. Mester tin datonan pa traha cun’e.
E recomendacion lo ta pa trece cambio den sentido cu mester tin un liña di maneho y di parti di aspecto hospital, enfermeria, trahadonan social y tur lo demas cu tin direct of indirect contacto cun’e. A sinta tambe cu Directie Onderwijs, a sinta cu EPI y a sinta cu diferente entidad caminda cu kier bin cun’e, cu loke nan tin unico den Reino, prepara nos profesionalnan pa traha cun’e aworaki. Den e Crisis Social lo bin cu 2 opleiding, unda lo prepara nos profesionalnan na Aruba mes pa sigui cu e trabao aki.
Por ultimo, Sr. Nassy, a bisa di a papia cu Sra. Jeanette Richardson- Baars, di Scol di Polis, unda cu a ofrece e servicio den preparacion di polisnan. A sinta cu ambulance y organisacionnan di dokter di cas, unda cu e dokter di cas por reconoce kico mester wordo haci. Loke mester compronde ta cu adiccion ta parti Salud Mental.