Sr. Frans Ponson, miembro di Comerciantenan Uni, ta splica e motibo pa cual nan a bay dilanti, como comerciante awo, siendo cu e tur e problemanan di BBO a bin ta andando pa hopi aña caba. Hopi ta esunnan cu ta keha cu ta pakico ta awo nan ta lanta pa manifesta nan opinion tocante BBO.
Como comerciante uni, nan no tin niun color politico. Sr. Ponson a splica cu na januari 2007, BBO a bin na vigor, y e comerciantenan no tabata tin problema pa e ley a bin cu mester paga belasting. Gobierno a cambia, a baha e BBO, tampoco comerciantenan no ta tin problema. E gobierno actual a bin, y nan a his’e, pero e problema a cuminsa ora cu nan a mal informa e pueblo, bisando cu no ta e pueblo mester paga e BBO, pero ta comerciante mester pag’e.
-Dos tipo di belasting-
E kier aclarea esaki pa pueblo, tin dos tipo di belasting, directo y indirecto. E belasting directo ta ora cu gobierno ta kita belasting for di bo ganashi. Loonbelasting di bo trahadornan ta un pago directo. Loke ta BBO, Sales tax y otro tipo di impuesto ta un belasting indirecto. Indirecto kiermen, bo ta cobra e consumidor (cu ta pueblo) y bo ta duna gobierno e placa. Ponson a bisa pa clarifica esaki mas mihor pa bay riba website di belasting dienst di Hulanda, na unda nan ta indica cu clientenan ta paga e belasting. El a duna ehempelnan di otro pais, na unda por mira cu ta consumidor ta paga e belasting.
Ley di Aruba mes ta bisa indirectamente ta e consumidor ta paga e impuesto. Kiermen e consumidor ta paga indirectamente, maske ta e comerciante ta paga e belasting na Gobierno, toch ta e consumidor ta paga na final.
Y no solamente esey, awo Gobierno ta bisa cu nos por kita esaki for di winstbelasting, cu den su opinion, ta algo cu nan tambe ta mal informa pueblo.
E ta bisa cu comerciantenan mester paga varios cos prome cu nan yega na nan ganashi, kiermen e mesun BBO cu nan a kita di pueblo pa duna Gobierno, nan no por paga un ganashi riba dje pasobra nan no a gana e placa aki. Loke Gobierno ta bisa ta cu nan por kit’e prome cu nan ganashi, y di esey nan mester duna winstbelasting. E ta un mal interpretacion cu nan ta mustra pueblo cu comerciantenan por kite for di nan ganashi.
Comerciantenan Uni no ta di acuerdo pa kita e BBO for di recibo. Den caso di lugarnan grandi cu tin hopi stock, pa cambia prijs di cada articulo ta un gasto.
Ponson a bisa cu si e reforma fiscal resulta cu gobierno ta subi invoerrechten y baha BBO, hende ta kere cu miyones di producto, restaurant y otro servicionan ta bay bolbe cambia di prijs. Atrobe, esaki ta afecta consumidornan! E medida aki no ta cumbini pueblo. Prijsnan no ta bay baha cu cambio, esaki ta bay subi. No lubida cu cada stap ta cobra e 6 porciento.
Si e reforma fiscal di gobierno mester resulta, y ministernan ta bisa cu esaki ta temporal, si ta asina mes, e ta duda cu comerciantenan lo haci miyones di cambio pa baha e 1 porciento aki. E no ta cumbini ni consumidor ni comerciante.
Ponson a bisa cu nan no a haya reaccion riba e carta cu nan a manda pa Minister di Finansas, algo cu Minister a bisa cu e no a ricibi esaki. E carta no ta di Comerciantenan Uni so, sino KvK, AGA, Aruba Timeshare Association, y varios gremio cu a bini hunto pa expresa nan preocupacionnan na Gobierno y boga pa para e decision y consulta cu e gremionan concerni den e discusionnan di e reforma fiscal.
DOS TIPO DI BELASTING
Tin dos tipo di belasting, esun directo y esun indirecto. E directo ta ora cu comerciante ta paga gobierno 30% di su ganashi, mescos cu LB. LOke ta BBO/IVA/Sales Tax, BTW, tur ta belasting indirecto. E palabra mes ta bise caba, ta cobra e consumidor (pueblo) y ta duna gobierno esaki. Pa clarifica esaki mas miho, Sr. Ponson a mustra e website di belastingdienst.nl y tambe el a duna ehempel di otro paisnan.
- BTW
E btw ta wordo cobra na e cliente. - IVA
IVA ta belasting cu ta wordo uza na Latinoamerica. E ta un impuesto cu mester wordo carga door di e consumidor. - SALEX TAX
E sales tax na Merca, unda cu e consumidor ta paga belasting indirecto ora di cumpra productonan. Ta e consumidor ta paga pe. - BBO
E ley di BBO, indirectamente ta e consumidor ta paga e impuesto. E consumidor ta paga indirectamente, maske ta e comerciante ta paga e impuesto na gobierno, peor toch ta indirectamente ta e consumidor ta paga na final.
Es decir, na tur pais, ta e consumidor ta paga pe. No solamente esey, gobierno ta bisa cu esaki por wordo kita for di Winstbelasting. Esaki, segun sr. Ponson, tambe ta un mal informacion. Gobierno ta confundi e pueblo di su ganashi, esey no ta berdad.
Tin hopi motibo cu no ta recomendabel pa e pueblo, pa kita e BBO for di e recibo. Como ehemepl, Sr. Ponson a bisa cu gobierno ta bezig cu e reforma fiscal. SI e reforma fiscal mestr resulta y, un biaha mas, minister ta bisa cu e ta temporal, Sr. Ponson ta duda masha hopi cu full Aruba ta bay haci miyones di cambio di 1%. E no ta cumbini ni e comerciante ni e consumidor. Prijsnan subi so nan lo keda subi.
Comerciantenan Uni, tanten cu nan no tin claridad ariba e reforma fiscal y nan ta sostene e parlamentario di e partido na mando, Sra. Daphne Lejuez, cu ta pidi pa wanta cu esaki un rato tanten cu no tin claridad.
Algun siman pasa Consumidornan Uni a manda un carta pa minister di Financien, mr. Xiomara Ruiz- Maduro, ariba e mesun topico aki, pero e mandatario ta bisa di no a ricibi e carta aki. E mandatario ta reacciona ariba media, pero no directamente. No ta Comerciantenan Uni so ta preocupa cu e reforma fiscal aki, sino Camara di Comercio, Asociacion di Timeshare, y demas asociacionnan, cu ta en espera di un contesta of un reunion cu e mandatario pa trece nan preocupacion dilanti.
E Comerciantenan Uni a bsia cu nan lo no desisti di e meta aki cu nan tin y nan lo sigui te ora cu nan haya atencion di e mandatario.