Luis Chong, director di GKMB [Gele Koorts en Muskieten Bestrijding] ta bisa cu nan tin Mangel Halto basta bao di control aworaki. Mangel Halto tin su temporada eigenlijk di Mei te cu Augustus cu e ta causa un problema. Esaki ta bin door por ehempel con halto e lama ta, ki ora e lama ta drenta, si tin pisca si of no, e ta un problema cu ta bini tur aña bek y GKMB ta deal cu ne.
E hendenan di e bario di Mangel Halto sa di e problema y nan tin pasenshi cu GKMB tambe. “Hopi hende nos ta ripara tin hemchi di awa, nan ta colecta awa den bari sushi y mas, tur esaki ta un problema si bo no atende cu nan”, segun sr. Chong. Loke GKMB ta pidi ta pa sikiera tapa hemchi si ta colecta awa, si no por haci esaki yama GKMB of atende cerca un pest control cu tin productonan special cu bo por tira den awa cu no ta dañino pa bestia, mata of hende pa evita criadero.
GKMB ta bishita casnan cu ta haya criadero y nan ta wordo atendi, ta mustra nan unda e problema ta y ta indica nan cu ta trece peliger pa henter e bario, tambe ta duna advertencia na e personanan aki cu den futuro si keda sin soluciona e problema aki nan por haya un multa. No ta yegando asina leu mirando e situacion cu Aruba ta aden cu tin tog diferente problema economico, pero e ultimo paso ta cu GKMB yega na e casnan anto e ora nan personal ta atende cu e hendenan aki personalmente pa duna nan indicacion pa soluciona esaki.
“Multa ta un ultimo recurso pasobra bo no kier yega asina leu eigenlijk. E ley ta skirbi si den un manera cu nos por yega y duna multa. E ta poni asina den ley pasobra den aña ’50 nan caba nos sa cu yellow fever y aworaki dengue por ta un causa di problema”, sr. Chong ta bisa. Por corda por ehempel con nos turismo a cay tambe pa via di brote di Zika cu nos tabata tin un tempo masha grandi mes na Aruba.
DVG, GKMB, porta hunto cu ministernan, si yega asina leu, hunto por dicidi di bay mas streng pa conscientisa hende. E informacion ta ey’fo caba tur caminda, y hendenan mester por a scucha tur esaki caba, pero e realisacion mester drenta cu e no ta cerca mi bisiña, pero ban cuminsa cerca mi mes.
Sangura no ta bin door di mata of yerba, esaki ta un idea eroneo segun sr. Chong. Den comunidad di Aruba esaki ta un idea cu ta core rond pero no ta berdad, sangura mester di awa pa e crece. Loke ta pasa ta cu claro ora e sanguranan caba di crece, nan ta bay sconde of biba den yerba pasobra ta scur y humedo pa nan sobrevivi mas lihe. Pero e problema of origen di problema ta e awa, dus si por elimina e awa ta ideal, cual ta dificil tin biaha den mondi pasobra hende ta tira sushi den mondi cual ta acapara awa y bira criadero. E problema no ta precisamente e yerba of mondi, ta e awa cu ta keda para.
Dengue ta peligroso y por causa morto
Tur aña tin un campaña cu ta cuminsa prome cu temporada di yobida, riba rednan social, radio, television y flyers pa conscientisa hende tocante e peliger di criadero di sangura. A pasa hopi tempo cu Aruba no a haya un sla duro di dengue, dengue ta peligroso y por causa morto, hende ta lubida esaki pasobra a pasa hopi tempo sin Aruba experiencia un brote di esaki. GKMB ta urgi comunidad di Aruba pa check criaderonan den nan mesun cura pero sigur tambe traha hunto cu bisiña pa percura cu ta confronta e problema aki pa e no trece un situacion fastioso pa henter e bario.