Pa basta tempo caba, Fundacion Rancho ta den debate, nan ta sinta na mesa cu Aruba Ports Authority y desaroyador di Schoenerhaven/Waf di Rancho. Tambe nan a reuni cu DIP na comienso, pero tin un proceso cu como Fundacion nan ta bin ta conservando historia y cultura di e bario di Rancho. Y e waf y e markthallen ta hunga un rol hopi importante den esaki.
Sr. Clifford Roza di Fundacion Rancho asigui bisa cu e grupo di piscado a pone nan puntonan, cierto reglanan, cierto cosnan cu nan tin cu cumpli cun’e den futuro. Pero di otro banda, di tur mehoracion, mester tin un desaroyo, pa haci’e bunita. Como fundacion nan tin basta aña caba cu’n proyecto pa nan por tin maneho di e Schoenerhaven y e Markthallen, unda cu lo conecta e bario bek na e waf.
E parti di waf, di tradicion. E tradicion cu tabata tin akinan, na e markthallen, ya no t’ey mas, y esey ta locual kier trece bek na bida.
E edificio patras di e markthallen, nunca a duna garantia cu el a funciona. Atrobe ta den proceso, di un otro desaroyador, y nan ta spera di wordo reconfirma door di e sistema complica door di e gobierno di Aruba, pa asina splica kico ta sosodiendo y con por traha hunto, pa asina mehora e area aki y pone atencion di e desaroyo di futuro.
Fundacion Rancho tin varios aña cu’n plan basta grandi pa e area y nunca nan a haya oido ariba esaki. Nan tin un plan completo di maritimo, transporte, e tin di haber cu agricultura, cria y pesca. E ta e motibo pa cual e markthallen a wordo crea. Tin un bahia, unda cu hunto cu comunidad nan por yega na un desaroyo, pa yuda e desaroyo.
E fundacion tin e plan y sin acuerdo di maneho, hunto cu gobierno, ta dificil pa ehecuta e plan aki. Tur cos ta cla.
Sr. Roza a sigui bisa cu nan ta den un proceso cu a cuminsa aña pasa, unda nan a sinta cu diferente comision. Bou di APA tambe tin diferente cos cu ta sosodiendo, pero mester wak e maneho con ta traha hunto na e Schoenerhaven, mirando e interes di APA pa rebiba e area. Ta spera cu pronto lo por yega na un MOU hunto cu APA y Fundacion.
E desaroyo ta den man di e sector priva. E sector priva cu kier inverti den e area tambe y esey hunto cu e fundacion, representando e piscadonan pa wak’e desaroyo. Por tin inverti, pero e operacion no ta funciona, e riool ta daña. Ta p’esey kier traha cu gobierno pa cumpli cu nan, e parti cu ta pertenece na gobierno.
Sin laga afo e sector priva, tin comerciantenan chikito den e area cu kier desaroya, y asina ey ta creando locual a bin cun’e, cual ta Desaroyo Economico Rancho.