Siman pasa tabata tin un firmamennto di un MOU entre gobierno, representa door di Prome Minister y Fundacion Bon Gobernacion. Sr. Armand Hessels, di Fundacion Bon Gobernaciona, ta amplia mas ariba e tema aki.
Den un simposio teni na januari 2019, a keda conclui cu mester bin un analisis di e entidadnan di gobierno y tambe di entidad, organisacion di comunidad cu di un of otro forma tin un rol importante den cuida integridad na nos isla.
Aki ta papia di funcionamento di gobierno, di OM, di media, di e forma con e entidadnan sindical y di comercio ta funciona. Tur eseynan ta hunga un rol den con ta cuida cu corupcion no por tuma luga. Ta trata di un analisis extenso, cu a wordo desaroya door di Transparency International. El a wordo aplica tambe na varios space na Europa y tambe na Hulanda. Pero e mesun tipo di analisi a wordo haic na Corsou y St. maarten. Aruba ta unico pais unda cu’n analisis asina no a tuma luga ainda.
Tumando na cuenta cu pa elimina corupcion, y ora ta trata di corupcion, semper tin dos partido: e grupo di politico cu ta aporta na corupcion y comunidad. E gastonan di esaki mester wordo comparti.
Ta trata di un suma di 2 mil florin mas o menos. Y gobierno a acepta pa carga mita di esaki y Sr. Hessels a haya cooperacion di Entidad Financiero di Comunidad pa cubri e otro parti, Esai ta bay bira un producto cu ta bay wordo carga ampliamente den comunidad door di gobierno tambe. Si ta trata di combati y elimina corupcion, mester haya e cooperacion di tur esunnan envolvi. Fundacion Bon Gobernacion, ni gobierno, sindicato, comercio no por carga esaki su so. Poco poco lo logra esaki. E ta un mentalidad cu a crece pa hopi aña. E ta tuma por lo menos 5 pa 10 aña pa purba inculca den hende cu e manera con gobernacion a tuma luga, al fin y al cabo, ta perhudica tur hende. Bon Gobernacion realmente ta trece hopi mas placa bek den comunidad pa yuda na desaroya un bon maneho cu ta cumbini tur hende.
Pa traha e rapport aki, mester haya un training di Transparency International. E persona cu a wordo acerca ta Willeke Slingerland, cu aña pasa a caba un estudio profundo di varios aña den e Red di Corupcion, unda cu el a haya fama di esey. Ta trata di un fenomeno cu tur hende ta reconoce cu ta hopi dañino, unda cu el a analisa con e red di hende den varios organisacion ta traha hunto pa perhudica comunidad. Y como e tin experticio di haci analisis di comunidad y hunto cu su analisis di corupcion, y tambe pa hopi aña e ta funciona den comunidad Europeo pa halsa e consciencia di hende.
Den pasado a traha hopi rapport cu ta keda den lachi. Y berdad cu gobierno semper ta haya rapport y recomendacion cu nan no ta ehecuta. P’esey gobierno ta den e situacion financiero temibel awo.
Den e MOU ta para cu a base di e rapport ta bin recomendacion pa mehora e situacion di integridad na Aruba. Y den deliberacion cu gobierno, a agrega cu gobierno lo bay haci lo posibel pa ehecuta e recomendacion lo mas miho posibel. Es decir, tun un parti di compromiso di parti di gobierno caba. No por obliga gobierno pa ehecuta e recomendacionnan aki. Y pa Fundacion Bon Gobernacion, e ta pa evita pa e situacion financiero bay mas for di man, cu por perhudica un y tur. Unabes cu cosnan drecha, cosnan bay miho, placa cu ta bay pa paga personal di mas, un administracion financiero cu ta deficiente. Unabes cu cumins adrecha esaki, hopi placa lo bin disponibel y esey lo ta na beneficio di un y tur.
Den caso di cambio di gobierno, ta purba di conscientisa e pueblo, esaki ta a base di video cu ta mustra elementonan di falta di integridad cu lo habri wowo di hende. Y ta spera cu e ora e hende lo perde e pasividad cu a caracterisa semper e comunidad y bira mas exigente pa un bon funcionamento di gobernacion. Tin desaroyonan tumando luga unda cu mundo lo acepta menos mal gobernacion, unda ta investiga minister y presidente, manda esakinan prizon. Esaki lo haci pa cualke partido politico tin’e mas dificil pa efectua corupcion.