Sieske van der Wal, Biologo Marino di Parke Nacional Arikok ta splica MasNoticia cu den e tema di spearfishing, pa hopi tempo caba tin un prohibicion, for di 2001 pa ta exacto. Pero ya caba e implementacion di esaki no ta bay manera debe ser segun sra. Van der Wal. Ainda tin spearfishing ta sosode y si esaki wordo legalisa, of haci un gedoogbeleid oficial, Parke tin un preocupacion cu door di esey un ‘free for all’ unda mas y mas hende lo bay spearfish caminda no solamente esunnan cu mester di dje so lo haci e, pero tambe esunnan cu lo haci e pa deporte of otro motibo cual no ta algo cu nos medio ambiente por sostene.
https://www.facebook.com/masnoticia/videos/386636365684788/
E punto mas importante di FPNA ta cu nan no ta contra pesca, pero si kier pa pesca sosode na un manera sostenibel pa Aruba su lama por carg’e pa resto di nos bida y siguiente generacionnan tambe. Algun comentarionan cu ta bay rond den comunidad ta cu por ehempel ta sinti manera cu bao pretexto di conservacion, kier prohibi delaster un cos y cu ‘ambientalistanan extremo’ ta strobando pueblo di yega na su cuminda.
Segun sra. Van der Wal, e practica di pesca ta un di e ofishinan di mas bieu cu tin na mundo, anto spearfishing ta un di nan cual a bira mas grandi na Aruba despues di dos guera mundial, cual ta relativamente recien na Aruba. “El a bira mas grandi akinan como deporte compara cu un ofisihi. Anto ta e parti ey ta algo cu nos ta bisa, como deporte nos mester pensa hopi bon si nos por tolera esey.” E Biologo Marino ta sigui na splica cu mester tin un proceso of reglamento hopi estricto pa bo por controla cu spearfishing cu ta wordo haci pa ofishi. “Pasobra lamentablemente tin hende cu por haci abuso di un porta di e leynan.”
Hopi presion riba nos ambiente marino
FPNA a recientemente publica un position paper pa demostra nan perspectiva tocante spearfishing pasobra nan ta preocupa cu legalisacion di esaki sin bon regulacion, cu e lo ta muchu dañino pa nos naturalesa y medio ambiente, cu ya caba ta bao di hopi presion.
Sra. Van der Wal ta haya cu tin hopi presion riba nos medio ambiente marino manera motorboats, jetskies, diving, catamaran y asina hopi impactonan manera global warming, dump tambe cu ta susha lama y rooinan unda cosnan toxico ta drenta lama. “Y pa cada presion extra cu bini bo mester puntra bo mes si e lama por maneha esaki?”, sra. Van der Wal ta expresa.
Pa Parke Marino, na 2019 a adopta reglanan cu ta conta pa nan tambe cual ta inclui un prohibicion di spearfishing, dus den Parke Marino mes esaki no ta permiti. E maneho pafo di Parke Marino no ta nan decision, pero si ta afecta e exito di Parke Marino tambe y por medio di esaki den Parke Marino mes lo por bira mas estricto pa compensa pa e areanan pafo di Parke Marino. “Por imagina cu si nos lo por maneha full rond di Aruba, e ora ey nos enfasis lo ta mas riba kico si por unda, enbes di kico no por den Parke Marino.”
Aworaki pa Parke Marino ta conta solamente e leynan existente, e reglanan adicional cu nan ta bay impone no ta poni ainda pasobra nan tin cu pasa den un proceso di ‘stakeholder engagement’ prome.
Parke Marino ta consisti di cuater area cu ta protehi cual ta cay bao di nan maneho, pero segun sra. Van der Wal, Parke Marino su so no ta suficiente pa proteha nos bida marino den total. Van der Wal: “Y p’esey tambe nos mester ta cuateloso tur caminda rond di Aruba pasobra ta un biaha so nos por pisca cada pisca, y un biaha so nos por haci uzo di fuente di naturalesa, e no ta algo cu no por caba, e por caba y esey ta nos miedo di mas grandi.”
E Biologo ta conclui cu un recomendacion pa wak e documentario riba Netflix di David Attenborough: ‘A Life on Our Planet’ cual Forbes recientemente a categorisa manera e documentario di mas importante di aña. E ta un documentario hopi esencial cu ta splica con nos naturalesa ta cayendo hopi atras pa diferente motibo cu nos como ser humano mester cuminsa presta hopi atencion na dje.