“Enseñansa lo mester ta manera come den un restaurant cu un menu extenso, caminda tur hende por scoge loke nan kier, den e forma y e cantidad cu nan ta desea y na momento cu nan ta desea. No tur hende ta come mescos of mes hopi. Niun hende ta cuminsa of caba mes ora, pero ora caba di come tur hende a come suficiente pa nan necesidad.”Asina Rene Herdé di e fraccion di AVP a cuminsa su participacion den e rueda di prensa di e fraccion di AVP diahuebs mainta.
Enseñansa mester tin e flexibilidad maximo pa sirbi cada mucha, hoben of adulto den su necesidad pa enseñansa, conocemento y habilidadnan pa trabou y pa bida. Cada un mester haya enseñansa den forma y na e momento den bida cu e tin mester di dje. Obviamente niun pais tin esey ainda. E decision di e minister di enseñansa pa habri e posibilidad pa hoben y adulto haci e General Education Development aki na Aruba, ta amplia e posibilidadnan na Aruba pa hoben y adulto haya un diploma reconoci di enseñansa secundario. E ta amplia e “menu” di posibilidadnan pa studia aki na Aruba mes. E programa aki ta duna un hoben un diploma cu ta ekivalente na un diploma di enseñansa secundario na Merca (=high school) y ta duna entrada pa scolnan di enseñansa profesional superior (College y University). Rene Herdé: “Awor aki nos tin un sistema di enseñansa cu nos a hereda y adopta for di Hulanda. Lamentablemente, sea pa e proceso di siña den nos sistema Hulandes, sea pa e idioma of pa otro motibonan, un cantidad mucho grandi di nos hoben y adultonan no ta caba un di e scolnan di enseñansa secundario of di enseñansa superior. Mucho hopi di nan ta keda sin desaroya nan mes manera nan capacidad ta duna. Kier men cu nos mester sigui drecha loke nos tin y crea posibilidadnan nobo pa esunnan cu no por caba scol den nos sistema Hulandes.”
Mas motibo pa cambia y amplia
Tin mas motibo pa cambia y renoba e sistema di enseñansa cu nos tin awor aki. Mucho hopi di nos hoben y adultonan no ta caba scol secundario akinan. Ora nan bay studia na Hulanda, mucho hopi no ta caba nan scol ayanan tampoco. Nos ta perde talento, capacidad y nan ta perde calidad di biba. Rene Herdé ta splica cu cifra pa subraya su punto di bista:”Di nos studiantenan cu bay studia na Hulanda, mas o menos 50% ta caba nan estudio y mas o menos 25% ta bolbe Aruba. Di esunnan cu bay studia na Merca, mas cu 95% ta caba y bolbe bek Aruba. E cifra aki so caba ta bisa Bo cu tin bon motibo pa renoba nos sistema di enseñansa y pa habri mas posibilidad pa nos hoben y adultonan caba scol secundario y sigui un estudio profesional. Loke e GED ta haci ta cu e ta habri e posibilidad pa banda di Hulanda, tambe uza e posibilidadnan cu Merca y Canada ta duna. E menu pa nos na Aruba ta bira mas extenso.”Segun Rene Herdé, bou tur circunstancia y pa tur desaroyo nos mester sigura cu nos hendenan tin e miho enseñansa posibel. “Enseñansa ta sigui ta e forma mas importante pa hende mehora nan posicion, nan posibilidadnan den mercado laboral, pa nan desaroyo personal y nan calidad di bida.”