Un encuentro cu ta tuma lugar anualmente entre nos amigo y colega sr. Juancho Werleman (Noticiero 95) y Ehecutivonan di Ministerio Publico a trece bastante puntonan intresante padilanti. Procureur General Mr. Van Dam a cuminsa na duna un splicacion riba e dos formanan cu OM ta atende cu crimenan cu ta conmove nos comunidad. E promer mas cu claro ta e forma no plania ya cu por ehempel un crimen ta tuma lugar y OM mester cuminsa cu e trabaonan di investigacion y persecucion. Esaki ta e forma mas frequente cu OM ta hanje aden pa eo un caso di asesinato of atraco. E otro forma ta planificacion adelanta di trabaonan cu ta bai conduci na un investigacion pa asina por saca afo ken ta esnan cu lo mester bai wordo persigi. Aki nan PG Van Dam a duna como ehempel e caso IBIS unda cu informacionan ta cuminsa drenta y minisiosamente ta cuminsa orienta unda y kico ta e hechonan penal cu por a tuma lugar y for di eynan trabaonan ta cuminsa.
“Ta trata di un encuentro annual den un forma basta casual unda ta combersa y hanja informacionan for di PG y awor tambe Hoofd Officier van Justitie. Esaki a bira mi di 3 encuentro ente 2016 pa 2018 y cada un ta hiba mas of menos un ora y mey. Engeneral mi ta na altura di e trabaonan pero ta di importancia pa por hanja actualisacion di e trabaonan cu ta keda desplega y tambe e visionan cu e instancia judicial nan aki tin. Last but not least nan ta e unico instancia cu por hasi e trabaonan di persecucion penal” segun Werleman.
Casonan grandi soluciona den tempo mas cortico compara cu antes:
Procureur General Mr. Van Dam y Hoofd Officier van Justitie Mr. Klaver sigur a tuma e palabranan, cu cierto cantidad di crimenan cu a comove nos comunidad, a keda soluciona den un tempo mucho mas cortico cu loke tawata tuma lugar antes, como un compliment. Nan a hasi mencion cu por ehempel den casonan di atraco anja pasa no menos cu 88% di e casonan a keda soluciona, compara cu na Hulanda unda apenas ta jega na 30% of menos.
Preocupacionan y posibel altenativanan cu mester tene na consideracion:
Mas tambe e dos magistradonan a comparti cu sr. Werleman cu nan tin preocupacion pa motibo di e scarsedad di rechercheurs y tambe otro expertonan cualifica pa cierto trabaonan investigativo y ta debi na esey, mas tambe na loke a sosode den Caso Speeltuin, nan a cuminsa cu projectonan caminda cu otro departamentonan gubernamental y priva mester bai cuminsa traha mucho mas den e direcion di prevencion. Tin masha hopi famia cu por ser considera como “Crisis familie” y tin di nan ta biba den miseria pa motibo di un of otro scenarionan cu bida cu a presenta pa nan. No ta permiti pa perde e famianan aki for di bista ya cu e problemanan social ta un di e motibonan mas principal di crimenan. Mas tambe PG van Dam a enfatisa cu Ministerio Publico ta mas intresa den atende cu otro factornan cu a conduci na un crimen. Por ehempel PG Van Dam a hasi mencion di un vigilancia mas estricto na nos costanan, frena importacion di droga y arma. Cada arma kita for di caya ta un crimen menos. Tin projectonan di prevencion cu ta cuminsa na eo e Preventief fouilleren pero tambe otro projectonan cu OM a jama e Veiligheids Huis unda tur instancianan especialmente Social y otronan di e Ministerio di Salud ta envolvi. Nos mester jega mas cerca e hende of famia cu ta den un situacion penoso via e departamtonan aki pa motibo cu ora polis y Ministerio Publico jega ya ta laat paso nos ta atende cu persecucion di crimenan.
Criminalidad entre jovenan ta aumenta debi na situacionan cu ainda nos mester sinja atende cu nan desde nan raiz. Ora OM y KPA actua ta nifica cu ya crimenan a keda cometi y mescos cu ta enfoka riba e “Veiligheids huis” como pilot project, aki tambe ta na unda nos kier cuminsa bai den un trend mucho mas preventivo cu represivo. “Si e mucha no ta bai school y ta jega cas cu panja- y zapato di e mihor marca anto sigur nos tin e responsabilidad como mayor pa cuminsa cuestiona e mucha” segun PG Van Dam. Nos mester enfatisa nos leynan mucho mas effectivo. Por ehempel tuma Leerplicht, nos no sa ken ta meldt of traha proces verbal den caso di un violacion di e leynan aki. Ta di importancia pa actua adelanta y cu effectividad.
Thema di Mensenhandel y Arbeidsuitbuiting ta keda atendi.
“Atardi ora mi ta bai mi cas mi ta wak caranan stanjo cu ta casi sigur illegalnan riba stellage” tawata un comentario di PG Van Dam riba loke tawata e topico di Mensenhandel y Arbeidsuitbuiting. A duna como ehempel cu desde anja pasa e coordinadora general di Anti Human Trafficking Unit sra. Baars Richardson y Fiscal Kardol ta trahando hunto cu un division riba e tipo di crimen aki. Nos no ta equipa cu mucho personal pero nos tin casonan cu ya a keda completa y cu lo bai wordo presenta den Corte. E ta bira dificil pa escohe kico por ta nos prioridadnan compara cu Corsow debi cu na Corsow e unidad ta mucho mas grandi. Pero sigur ta cu trabaonan ta canando den bon direcion. Aki tambe nos kier para keto y illustra cu vigilancia na nos costanan ta altamente necesario.
Na Aruba no tin un institucion cu nos por usa como TBS (Ter beschikking stelling) pero si esaki ta para den nos Codigo Penal di Aruba y Corte ta atende cu esaki. Mr. Klaver ta enfatisa cu nan ta buscando solucionan y Mr. Van Dam a splica di un plan cu tin entre e islanan pa por cuminsa cu un institucion asina pero semper y cuando cu tin e fondonan necesario. Kisas Boneiro por bin na remarke ya cu nan tin un prizon nobo, pero ta cuestion di sinta cu tur isla pa por defini kico exactamente ta e mihor solucion, Van Dam a termina.
Otro informacion importante:
Tanto e PG y e Hoofd Officier a comenta riba casonan cu ta relaciona cu abuso di menor di edad. Casonan di e indole aki ta masha dificil pa atende cu ne. Mester corda cu masha poco tin testigo y si no tin bon evidencianan e ta por bira basta dificil den Corte. Tambe e scarsedad di rechercheurs riba e ramo aki ta hunga un rol hopi grandi. Apesar cu nos mester bai revisa e cifranan mas concreto no por bisa ainda cu exactitud cuanto rechercheurs nos mester tin mester. Ministerio Publico a hasi su estudionan y tur cos mester cuminsa atrobe riba parti preventivo.
Hoofdofficier mr. Klaver ta elogia trabao di e teamnan cu e ta trahando cu nan, e ta considera nan como profesionalnan dedica na nan trabao mientras cu PG mr. Van Dam ta elogio Minister di Justicia mr. Andin Bikker y e gobierno cu tin mihor intencionan pa loke ta comparti informacionan y cifranan. Ministerio Publico y PG no tin nada di sconde, nada no ta bai den “Doofpot” y sigur publicacion y duna informacion na prensa y comunidad engeneral ta algo cu sigur Ministerio Publico kier hasi.
Den un proximo edicion special nos lo bai presenta un entrevista/combersacion cu e Pers Rechter di Gerecht Eerste Aanleg Aruba cu tambe ta duna sr. Werleman e tipo di encuentro annual aki.
Adhunto e grabacionan unda cu por scucha varios di e splicacionan di parti di PG. Mr. Van Dam y tambe Hoofd Officier Mr. Klaver.