Luna di Februari tabata luna di cancer, tur tipo di cancer y Dr. Maritza Ordoñez ta elabora ariba e cancer di cuero na Aruba.
Cancer ta un malesa preocupante cu ta ataca henter e comunidad sin distincion rond mundo y Aruba no ta scapa di e hecho aki. Pa loke ta trata Salud Publico na nos pais, tin specialistanan cu ta traha constantemente riba e diferente forma cu e infeccion cu por presenta.
Cancer di cuero no ta scapa y e ta conoci como un tipo di cancer tambe hopi peligroso mes. Na Aruba tin registra cifranan estadistica cu a wordo duna pa Departamento di Salubridad Publico unda cu di aña 2014 te cu 2017 un total di 1143 casonan di cancer di cuero, unda cu Dra Maritza Ordoñez a splica cu e cifra aki lo ta incompleto door cu laboratorio nacional di Aruba lo a cambia nan procedemento unda cu no tin hopi acceso mas na e informacion aki di e estadistica den cantidad di casonan di cancer riba nos pais.
Sin embargo e informacion cu Departamento di Salubridad Publico ta maneha ta cu lo tin actualmente un promedio di 163 caso di cancer di cuero na Aruba,y por bisa cu ta papia di un 15 casonan pa luna. Esaki sigur ta un cifra alarmante, segun dr. Maritza Ordoñez di Salud Publico.
Mester considera cu e factor di mas impacto na Aruba pa cu e enfermedad aki lo ta e solo cu por ta hopi dañino na un exposicion constante, sin pone ni un tipo di proteccion pa cu esaki, aunke cu e ciudadanonan ta costuma cu solo, ora di un actividad manera carnaval, Semana Santa unda mester tene na cuenta un plan pa proteha bou di solo na tur e grupo cu ta participa den e evento, esaki ta pa proteha bo curpa sea cu un sunblock adecua y after sun lotion tambe, ta locual cu Salud Publico ta recomenda.
Mas aleu, dr. Ordoñez di Salubridad Publico a reseña cu tin tres tipo di cancer di cuero cu ta conoci y na Aruba esun di mas conoci lo ta Carcinoma di celulas basales. Segun informenan ta cu un reporte di 6 di cada 10 homber, mayoria di casonan aki lo ta di hombernan cu ta traha den construccion of cu trabou den laman y mayoria di hende homber no ta gusta of no ta custuma pa cuida curpa cu body lotion of sunblock, pa lo cual mester tuma conciencia di esaki pasobra cu tin un gran risico pa haya e malesa aki si no lo tuma e precaucion necesario.
Naturalmente tur hende ta exponi na solo, bayendo trabou of den auto. Tambe refleho ta dal bo curpa, den caso di hende a reporta cu 4 di cada 10 lo haya tambe e malesa aki aunke hende muhe generalmente ta mas consciente pa loke ta trata uzo di body lotion pa proteha di solo, y tin cu proteha mas tanto di contra e tipo di cancer melanoma cu lo ta e tipo mas fuerte di cancer di cuero cu lo por ta mortal. E cancer di cuero (melanoma) ta mortal, ya cu e tipo di cancer aki e por bay pa un otro organo. Depende di tipo di cancer, cu si e desaroya cerca di un klier, e chens ta hopi grandi pa ta mortal. Cualkier mancha cu sali ariba bo curpa, mester tene cuidao cu esey. Dermatologonan tin nan manera di haci nan control, den forma di A, B, C, D..
Asimetria lo ta e di prome aspecto of sintoma cu ta referi na e forma di e mancha cu ta parece den e curpa, e di dos ta e borde rond di e mancha, di tres ta e color di e mancha cu por cambia di colo e ora esaki tambe lo hunga un rol cu lo trece informacion tambe na specialista, anto e ultimo aspecto ta trata di e diametro, cual kiermen si e mancha lo keda crece y grawata.
Hende grandi normalmente ta haya algun sorto di mancha den nan curpa tambe, y esaki no ta considera signo di cancer, pasobra cu esaki lo drenta den e mesun proceso di behes, pero hasta esey mester tin na cuenta y mester wordo controla, segun dr. Martiza Ordoñez, di Salubridad Publico.