Fundacion Diabetes Aruba ta organisa un bunita training den grupo pa profesionalnan den cuido di y pa hendenan cu tin e malesa cronico diabetes tipo 2. E ta un training pa amplia e conocemento di e malesa aki pero tambe pa stimula y yuda cada persona haya mas conocemento y experiencia con pa haci cambionan personalisa den factornan di e estilo di bida. Esaki nos ta yama e maneho propio/self management di cada persona cu lo kier tin mas di bisa den nan propio bienestar. Dr. Sharin Vis, presidente di Fundacion Diabetes Aruba y dokter di cas, ta amplia mas ariba e curso aki.
Fundacion Diabetes a wordo funda na aña 1975 y te awe, ainda e organisacion aki ta para pa e mesun balornan. Loke cu kier haci semper cu e fundacion Diabetes ta pa conscientisa tur hende cu ta diabetico of nan famianan, pero e pueblo en general, over di e malesa aki. Na 1975, cosnan tabata otro compara cu awendia. E tempo ey, tabata focus mas ariba e tratamento medico di e malesa aki. Tabata importante pa tin tratamento den forma di remedi y insulina, y pa tin e cuido profesional, manera dokternan cu sa di e malesa. Awendia esaki no ta suficiente, mester mas pa anda cu e malesa di diabetes. Pasobra awendia tin mas informacion di e causa di diabetes, sa mas di e factornan di riesgo, cu ta haci cu e malesa di diabetes, cu a bira un epidemia mundial. Na Aruba tin mas o menos 10 pa 15% di e poblacion cu ta sufri di e malesa aki. Y nan ta wak hopi biaha cu e malesa aki no ta wordo bon trata. No pasobra cu e dokternan no ta haci nan trabao, pero tambe pasobra cu e dokternan no t haya e pashent motiva pa haci of e no tin e conocemento pa haci loke ta rekeri pa trata e malesa aki. ESey ta loke kier pone atencion pe como fundacion pa educa e pashent, haci e pashent mas agil con pa trata cu e malesa. No solamente kico e ta, pero kico nan mes por haci tambe pa trata e factornan di riesgo, importante pa e estilo di bida, es decir, nos manera di come, nos manera di bay om cu stress. Nos manera di movecion, pasobra cu nos ta hiba un bida basta sedentario de e temponan moderno aki. Esey ta cosnan cu mester cambia. No solamente pa preveni e malesa di diabetes, pero tambe e diabetico con pa trata e malesa, con pa haci pa e complicacionnan no bin. Esey ta loke ta purba pa e hendenan yega na un fase cu ta bin complicacionnan.
Fundacion Diabetes ta pone hopi enfasis ariba esaki. Nan ta un serie di 7 profesionalnan, tur tin di haber cu e malesa di diabetes y hunto ta purba pa bin cu programanan. No solamente den forma di charlanan, di training, ariba Dia di Diabetes na november ta pone enfoke. Pero kier haci mas cu esey. Awo tin un programa hopi importante, pa e dunado di cuido, pero tambe pa e pashentnan pa siñanan con pa bay om cu e malesa.
Antes tabata yama e diabetes tipo 2, ya cu mayoria caso di diabetes ta tipo 2 y antes esey tabata yam’e ‘ouderdoms diabetes’, dus diabetes cu ta bin cu edad grandi. Pero awendia e diabetes ta presenta mas na edad mas jong. Tur esaki tin di haber cu e bida rapido cu nos ta hibando awendia. Nos ta asina bezig, cu no ta tuma tempo pa hala rosea of un sport.
Esey ta haci cu no na Aruba so, cu prevalencia di hendenan cu a wordo diagnostica cu e malesa aki ta birando mas y mas. P’esey mester haci e hendenan mas alerta cu no por sigui asina. Mester hinca mas esfuerso den prevencion, den conscientisa e poblacion mas, con pa bin cu cambio y maneho. Hopi cos a cambia caba na Aruba, ya cu awendia tin Linear Park, Parke Curason, y cada bes hendenan ta move mas.