Den un entrevista cu Dr. Alex Schwengle cu ta minister di salud a puntr’e dicon te ainda tin tanto casonan di hende cu ta keha riba e tema di dump na Simon Antonio cu tin molester pa hopi aña y awe hopi hende mas nan salud a bay atras. Kico lo bay haci pa cu esaki. Dr. Alex Schwengle ta splica.
Dr. Schwengle a bisa cu e tin responsabilidad hunto cu e departamentonan, aunke e cartera di Medio Ambiente no ta cay bou di dje, e tin responsabilidad. Pero no por tin data di Aruba mes, pero di data historico di paisnan cu tin problema similar cu tin relacion entre un refineria y medio ambiente y cierto malesanan, manera astma, cancer, bronchitis. Mester distingui dos cos importante. Tin molester y un peliger pa salubridad, pero ta dificil pa distingui ora di haya holor stinki, cu ta malo pa salud.
Ora di bay baño esey ta produci cierto aroma cu no ta agradebel, pero no ta matabo, aunke e ta molester si. Dus si bo haya holo di ecogas etc, esey no kiermen cu e ta malo pa salud. Tin un opdracht caba drumi, ya cu e no a haya e atencion di Salubridad Publico. Tin algun estudio di RIVM di Hulanda y hunto cu PAHO , pa evita discusionnan politico. A base di norma internacional lo bay bin onderzoek di tur awa na Aruba, tin di haber cu medio ambiente y lo hasi di aire y tambe di e suela, dus bodemmeting, watermeting y luchtmeting.
E caso specifico awo, cu ta refineria cu lo bay bin pero e keho mas recien ta e.o. Di Arugas, cu nan tin last di holornanno agradebel y sigur sigur Parkietenbos caba ta un problema pa decadanan largo.
Mester haci un nul meting prome y bin cu solucionnan concreto. Specificamente di e kehonan cu a bin, e tin su atencion. Dr. Schwengle a manda un carta y a papia cu e Director di Salubridad Publico. Dus e trahadonan por keda trankil, ya cu e minister lo zorg pa mas pronto posibel lo tin reunionnan, lo manda expertonan pa midi e aire pa wak si tin algo peligroso den e aire.
Motibo pa cual no a haci esaki mas lihe, esey e minister no por splica ya tin biaha tin tardansa den cierto cosnan. Den su opinion, den e programa cu AVP a buta pa e añanan venidero e lo bay ta un prioridad halto, cu lo take care mas miho di e medio ambiente. Mester tin leynan adecuado pa medio ambiente, stipula bo norma pa ora tin discusion, pa nos sa di kico nos ta papia. E departamentonan, e responsabilidad reparti entre diferente cartera no tin ningun sentido, segun e minister.
E problema di obesidad ta algo di mas di trinta aña pasa, WHO a bati alarma e tempo ey pero ta nos pais no a haci nada al respecto. Pero mirando cu e problema di dump ta un problema pa hopi aña, tempo cu esaki a cuminsa, e casnan tabata aleha. Pero e poblacion a crece y no tabata tin vision. Loke por a haci miho tabata di defini e pais den zona, den zona habitabel y zona industrial.
Esey no a sosode, pa decadanan largo. Por keda culpa otro, pero e solucion ta pa bin mas pronto posibel bin cu leynan di medio ambiente pa ancra kico mester ta e calidad y normanan. A base di esey por traha bo beleid, cu lo ta pa elimina e desperdicio, cual lo no logra dentro di un aña. Pero por haci’e di diferente manera. Bo por bende e sushi awendia cu otro pais cu si ta recicla, of por incinera completamente, cual no ta esun mas barata. E parti mas barata ta recicla, cual ta mas facil pa cumisna na cas, segun e minister.
Gobierno tin su responsabilidad, pero e pais ta di nos tur y tur mester tin convenio cu otro. Recicla y aparta tur e materialnan lo yuda sigur sigur, segun minister Dr. Alex Schwengle.