Departamento di Enseñansa tabata a yuda den un evaluacion di e situacion of realidad di nos hobennan na Aruba, conhuntamente cu Paula Kibbelaar, docente y beleidsmedewerker na IPA, a realisa un proyecto piloto titula ‘Quality of Life of Aruban Youth’.
Esaki ta un rapport cu ta consisti di diferente informacion relaciona cu bienestar y comportacion di nos hobennan entre edadnan 10-13 aña cual a wordo haci por medio di dr. Paula Kibbelaar, Dr. Anne-Marie Slotboom, y Prof. Dr. Jan Hendriks, cu Prof. dr. Catrien Bijveld como consehero.
Sra. Kibbelaar ta bisa cu coleganan na Hulanda a puntr’e pa traha cu nan pasorba nan a tuma nota di un concentracion di problema den e grupo di hoben Antiyano/Arubiano na Hulanda. Pero nan sa cu e origen ta riba nos islanan, dus a cuminsa cu esaki inicialmente cinco aña atras cu un peticion na NWO [Netherlands Organisation for Scientific Research], nan tabata masha positivo riba e contenido di e peticion pero nan no a subsidia esaki. “Nos a dicidi cu e acuerdo di e management team di IPA, y director di Criminologish Studie Centrum pa traha un pilot hunto, dus e no ta un investigacion completo, solamente un pilot pa wak factornan critico riba con hoben por desaroya nan mes saludabel y positivo,” segun sra. Kibbelaar.
E piloto ta un conocemento riba kico ta pasa na Aruba mes tambe y pa hende di Aruba tambe conoce nos investigadornan. A concentra riba kico tur ta pasa na Aruba cu e hobennan, ora ta papia di wak futuro y sostenibilidad, mester pone atencion riba nos hobennan.
‘Fundeshi ta cuminsa na cas y bario’
Riba nos islanan por tuma nota cu na cas, of scol of den nan bario, ta unda e fundeshi ta cuminsa. Nan ta bay afo despues y trece tur loke nan a biba na nan lugar di origen, anto esaki ta e motibo cu coleganan Hulandes kier a yuda cu e encuesta aki pa por analisa kico ta pasando akinan cu nan ta trece esaki Hulanda, unda ta confronta nan mes posiblemente cu mas problema.
E raiznan, e origen for di unda bo a wordo lanta, ta influencia bo desaroyo como hende homber of muhe sano y saludabel, mentalmente y emocionalmente, tur esaki ta cuminsa na bo cas y e ambiente cu bo ta den dje. E concepto di ‘calidad di bida’ ta e concepto principal di sostenibilidad, algo cu por lesa bek den e resultadonan di e rapport aki.
Manera nos sa, nos ta un biba den un multi-cultura, y esaki ta refleha bek na nos scolnan; 80% of mas ta for di diferente cultura. “Na Aruba nos ta papia di Arubiano, pero kico esey ta nifica pa nos identidad? Kico esey ta?”, sra. Kibbelaar ta bisa. E futuro di Aruba ta multi cultural y multi lengual, nos sa cu nos por domina y papia Ingles, Spaño, Hulandes, pero esey ta e raiznan di e multi lengualidad, ta e multi culturaliteit, segun sra. Kibbelaar ta splica.
Nos maestronan mester tin mas conocemento y skills pa trata cu e diferencianan cultural den nos scolnan, esey ta un reto masha grandi riba nan funcion primario cual ta pa duna les. E hecho cu hopi hoben ta bini for di diferente cultura, e diferencia ta rico pa nos sociedad, pero tambe ta bini cu su retonan.
Akinan por lesa e rapport:
‘Quality of Life of Aruban Youth’