MADRID, Spaña – Faltando poco pa cumpli 92 aña y despues di decadanan di espera y incertidumbre, Ascensión Mendieta, yiu di un victima di e violencia politica, asesina 80 aña pasa, diadomingo porfin el a dera su tata, na Madrid.
Cientos di persona a acudi na e ceremonia laico na memoria di Timoteo Mendieta, un sindicalista fusila den e lunanan despues die Guerra Civil Spaño y dera den un fosa comun den un santana na Guadalajara.
E buskedanan di e restonan di Timoteo Mendieta ta e prome ehempel di exhumacion di un curpa, riba orden di un hues Argentino den un caso habri contra di e crimenna di e Guerra Civil entre 1936 y 1939, y e dictadura cu a sigui di e general Fransisco Franco, te na su morto na 1975.
“E nificacion ta cu a cera un ciclo, tabata un lucha hopi grandi contra di e structura di e estado Spaño, cu a comporta su mes, di un forma, bastante cruel cu e famianan cu tin nan hendenan dera den un graf comun”, nieto di Timoteo, Fransisco Vargas Mendieta, a bisa.
Ascensión Mendieta a asisti na e ceremonia den compania di su tres yiunan, y den su man un bouquet di flor di colornan cora, geel y biña, cual ta colornan di e bandera di Republica Spaño.
Ta calcula cu na Guadalajara ta keda 800 victimanan politico dera den grafnan comun, segun e Asociación pa Recuperacion di e Memoria Historico (ARHM) cu ta lucha pa reconocimento di e victimanan di e guerra y e franquismo.
Despues di e exhumacion na Guadalajara, casi 100 famia di e victimanan cu ta kere cu nan ser keri por ta dera eynan, a solicita yudansa pa identifica e curpanan. Na 2000 a cuminsa cu e exhumacion di e restonan mortal, pero e paradera di varios victima, ainda ta desconoci. ARHM a documenta 114.226 cso di homber y muhenan dera den grafnan comun na Spaña.
Ascension Mendieta, cu tabata tin apenas 13 aña ora cu el a habri e porta di cas pa e hombernan cu a bay cu su tata, a bisa na varios ocasion cu e ta spera cu e caso di Timoteo sirbi pa baha e cantidad grandi di victimanan no identifica.
Fransisco Vargas Mendieta a bisa cu e experiencia a laga hopi cicatriz emocional ariba su mama y tambe riba personana cu casonan similar y cu e activistanan sigui cu nan trabao identifica e restonan mortal. “Mi mama semper a keda cu e herida aki, cu e tabata esun cu a habri e porta pa e asesinonan drenta”.
Historiadonan ta calcula cu 500 mil combatiente y civilnan a muri den e guerra. Despues di e guerra, decenas di miles di enemigonan di Franco a wordo asesina of encarcela den un intento pa eradica cualkier forma di pensamento disidente.
Fuente: www.lta.reuters.com