Durante un conferencia di prensa cu a tuma luga den oranan di atardi na oficina di Servicio Meteorologico di Corsou y cu a wordo transmiti via TeleCuracao, prome minister Ben Whiteman a haci su introduccion bisando cu for di diadomingo anochi a surgi algun preocupacion. Ta trata aki di un sistema cu tin di monitorea, den e caso aki e sistema tin importancia pasobra pa diabierna awo, durante henter dia tin programa pa celebra eleccion y ta importante pa sa kico e sistema ta nifica e dia ey y pa asina ey si ta necesario pa tuma decisionnan al caso.
Esakinan ta pronosticonan pero ta purba di yega na e realidad mas tanto posibel. Semper ta tuma e sistemanan na serio y ta nifica cu e preparacionnan al caso tambe tin di tuma luga.
Di su banda, minister Romer di Obranan Publico a splica cu e responsabelnan ya ta al tanto y cu a sinta hunto caba. Meteo tambe ta un parti di e responsabilidad di gobierno y ta den bon comunicacion cu otro y tambe cu minister di asuntonan di salud. Obranan Publico ta responsabel pa e rooinan ta limpi y a tuma un decision cu tin un plan di mantencion normal pero a tuma e decision pa haci mas rooi impi cu materialnan mas pisa na boca di e rooinan. E tecniconan ta splica cu eseynan ta mas miho cu haci rooi limpi, pero e duikernan tin cu wordo haci limpi.
A duna encargo pa awe mes tanto pa e contratistanan cu e materialnan pisa pa duna espacio pa awa, si e awa bin.
Un biaha a splica cu nan tin cu warda wak e desaroyo pasobra e por nifica cu no ta bin tormenta, por ta depresion, pero mester ta prepara y pesey a sinta cu obranan publico pa esey.
Tin hopi informacion riba medionan electornico, pero hopi a ricibi un foyeto na cas con pa prepara. Riba diahuebs mainta por bisa e ultimo version di e momento. Ora cu bisa diahuebs, ta tal caminda cu ta para, pero tempo no ta prediscibel.
Hopi biaha por mira cu e tempo ta desvia. Gobierno ta haci lo maximo pa informa y e servicio cu ta cay bao di Meteo lo publica e foyeto pa esnan cu no a hay’e y tambe e websitenan ta al dia pa tin e informacion corecto. Hende ta interpreta e informacion, pero no tin suficiente conocemento di e materia, pa interpret’e bon.
Obranan Publico ta den full swing bezig. E shelternan lo ta operativo pa diaranson mainta. No ta spera nada prome cu diabierna, si algo bin. Ta suficiente na tempo pa tur cos ta na su luga. Romer ta subraya cu esaki ta pa informa, pasobra e ta hayando hopi pregunta, pero awor aki ta un fase di vigila tin, di prepara y no por bisa hende ainda pa keda den cas. Ta mucho tempran pa bisa algo, el a splica.
E tempo ta desaroya y ta di vigil’e. Hasta tin avion ta bula den dje. Pa 6’or ta haya un otro update y si ta necesario, ta duna un señal si ta necesario pa prepara. E eleccion e intension no ta pa suspende y pa tur cos sigui normal.
Meteo
Di parti di sr. Martis, ta caminda cu el a trece e parti di informacion cu tin te awor aki. Ta di busca e informacion mas recien y tambe e pronostico cu ta banda di dje. E parti di mas importante ta e updates. Ora tin informacion nobo ta caminda cu ta bay traha atrobe, wak kico e informacion ta bay tin, e ora tin e informacion eynan.
Tin un presion abao y awor aki tin un avion a sali for di St. Croix pa bula den dje caminda cu e avion a midi biento, humedad y temperatura. Ora di midi biento lo haya sa si tin un circulacion den e sistema.
Pa por verifica cu tin un ciclon tropicl e mester tin circulacion.
Ora ta papia di un ciclon tropical tin dos cos importante. Tin biento cu ta bay contra holoshi y loke ta importante ta haya cierto velocidad di biento.
E avion ta bay duna unda e centro ta. For di eynan modelonan lo bay sali cu miho informacion di e trayectonan. Ta di importancia pa sigui cu e desaroyonan no solamente awe y mañan, pero e siguiente dianan cu miho informacion. Semper ta algo den nos area ora un sistema manera un tormenta tropical den e parti oost di Caribe, e parti nort di Sur America ta importante y nan ta delibita ora e sistemanan yega banda di nos islanan.
E scenario
E scenario cu ta sali for di dje ta caminda cu por spera cu pa diahuebs anochi tin awasero y tambe tin un sistema ya caba, sa cu ta un tormenta tropical basta bisa cu ta pasa nort di nan. Mester bolbe evalua mañan si e ta keda asina. Pa diabierna ta haya cu tin mucho mas biento di zuid, esey ta nifica cu e costa zuid di Corsou ta mucho mas vulnerabel. Ora cu tin algo asina, ta yam’e den boca di pueblo zuidwesten, caminda e costa zuid ta wordo afecta. Esey ta un sugerencia pa paga tino di e wafnan di piscado pero tambe e otro botonan cu ta nabega cerca.
Ora cu tin un ola tropical tin tres factor importante, cual ta lama ta bira bruto, por haya impactonan di biento y tambe awasero extremo. Ta bon pa prepara pa esakinan pa sa kico por haci. Pa tur esnan cu yega di pasa den inundacion manera den caso di Tormenta Tropical Thomas, conoce nan propio area y pa tuma cierto accionnan pa preveni. Esey ta e caminda cu ta bay den fase caminda cu ta parti Servicio di Meteo.
Fasenan di informacion
Geel ta fase di informacion. Prome Minister a bisa ta cu awor aki ta dunando informacion, ta purbando di sinta hunto cu e actornan importante. Awe nochi ta haya mas informacion di e avion cu a recolecta cual lo haya un fase di informacion. Dos biaha pa dia meteo ta saca informacion di e sistema pa haya e ultimo informacion y tambe un coleccion di informacion. Si e bira un tormenta tropical y ta bira di menasa, e ora ta bay den vigilancia (watch) y si e bira un menasa mas grandi, e ora lo bay den un warning. Pa e momentonan aki no ta premira si e lo bay bira un horcan, pero tin di atende cu naturalesa, caminda cu tin cambionan rapido, vooral si ta papia cu lamanan hopi cayente, caminda cu por haya un parti di e area di Caribe, un sistema por general y desaroya hopi mas lihe. Cu e informacion cu tin, ta hopi limita. Ora cu haya mas informacion di e avion, e ora por traha mas buletin y e trayectonan por bira mucho mas miho. E codigo geel ta pa sigui duna informacion y lo tene buletinnan dos biaha pa dia.
Sr. Regina di Rampenstaf a comenta cu e tema di calamidad por bisa cu for di diabierna ta den contacto cu Meteo ta monitor e situacion aki y esey a pone cu dialuna, como e vaste Rampenstaf cu ta consisti di brandweer, polis, GGD y directie Rampenbeheersing y Rampenbeleid, a bin na meteo pa evalua e situacion. Esey ta duma e decision cu for di diamars, como e team completo ta sinta hunto y monitor e situacion y tur e encargonan a wordo duna na tur Grupo di ESF cu na nan turno lo duna nan diciplinanan pa cuminsa haci e preparacionnan. Awe a cuminsa monitoreo. For di e monitereo aki a cuminsa duna mas my mas informacion na publico, hunto cu meteo. Na momento cu tin cu tuma cualkier accion lo tuma e accionnan necesario. Ta informacionnan cu rampenbeleid ta duna. Ta spera di haya mas informacion for di e canalnan usual y na momento cu ta necesario ta bin hunto y lo duna informacion y yama conferencianan di prensa ora usual den e casonan aki.
Leslie Fer, ta forma parti di team di Calamidad. Importante ta, den e cuadro aki ta pa keda informa publico. Tambe ta importante pa corda cu e temporada di horcan a cuminsa for di dia 1 di Juni. Awor aki ta bezig ta informa pueblo pa ta informa. Den cuadro di e desaroyonan, e informacion lo continua. Ta importante pa pueblo sa cu tin appnan cu pueblo por haya informacion di dje. Lo tin app di calamidad, app di meteo, tin tambe Facebook caminda pueblo por baha hopi informacion. Den curso di dia lo publica informacion con pueblo por sigui cu preparacionnan. Corda wak buki di telefon, caminda cu tin informacion con por sigui prepara pa e situacion aki. E situacion no ta di tal gremio cu tin cu alarma, mas tanto cu e ta caba, pero tin informacion cu por busca pa por prepara mas miho y debidamente.