Den Reino Hulandes 4 di mei ta un dia nacional pa conmemora e victimanan di Segunda Guera Mundial. Na Aruba e monumento cu ta conmemora esnan cu a defende Aruba of a bringa na Hulanda ta situa na e crusada di Beatrixstraat y Adriaan Lacle Boulevard. Tur aña dia 4 di mei Gobernador, Gobierno, miembronan di Parlamento, famia di esnan cu a perde nan bida durante resistencia den guera y otronan interesa ta presente na e ceremonia di conmemoracion.
E aña aki Fundacion Amigonan di Archivo y Archivo Nacional Aruba ta percura pa haci Archivo di Boy Ecury bira accesibel na comunidad. E projecto aki a ser haci possibel dor di financiamento di vFonds di Hulanda y UNOCA na Aruba. E projecto a inicia na januari 2018 y lo continua durante full e aña. E projecto conoce diferente faceta pa cual durante e aña lo sigui informa e comunidad di esaki.
Na aña 1937 Boy Ecury a bay Hulanda na edad di 15 aña, pa haci su estudio. Durante di e añanan di guera, Boy a participa na diferente acto di resistencia clandestino. Na Oisterwijk, caminda awendia tin un Boy Ecurystraat, Boy a asisti pilotonan cu a wordo tira door di militarnan Aleman y a yuda nan yega na ruta di escape. Tambe el a yuda cende trucknan di transporte Aleman na candela. Na aña 1944 el a forma parti di un ‘knokploeg’ cu base na Den Haag y Rotterdam. Un ‘knokploeg’ tin e tarea di realisa acto di resistencia cu ta carga mas riesgo. Den e temporada aki, por ehempel, Boy a ricibi training pa usa arma y a comete sabotahe na e waf di Rotterdam. Na November 1944 Boy a wordo gara pa Servicio di Inteligencia Aleman. Como cu e no kier a bay di acuerdo pa traiciona su ‘knokploeg’, el a wordo condena y como consecuencia fusila dia 6 di November na Scheveningen na Den Haag. Na 1947 Boy a wordo dera na Aruba cu honor militar. Na 1984 el a ricibi un “Verzetsherdenkingskruis” a titulo postumo via un decreto real. Boy ta wordo recorda na Corsou pa medio di e “Boy Ecuryweg”, na Amsterdam pa medio di e “Boy Ecurybrug”, na Aruba ta record’e cu un monumento dedica na su persona den forma di un busto y pa medio di buki, pelicula y documentario dedica na su bida.
For di e Proyecto di Archivo Boy Ecury ta comparti algun imagen pa conmemora e dia aki hunto cu pueblo di Aruba en general y en particular famia Ecury y esnan cu semper a para pa libertad di nos cada un como persona. Como cu 4 di mei ta un dia pa refleha tambe riba e temanan di libertad, paz y resistencia, ta inclui ademas un poema skirbi pa e poeta y autor Hulandes-Indones Marion Bloem. E poema aki a wordo traduci na Papiamento pa Benita Croes y Evelyn Ruiz-Croes y ta wordo publica cu permiso di e autor.
Titulo di imagennan:
Stampia di Boy Ecury diseña pa artista Stan Kuiperi na aña 2002 como parti di e coleccion ‘Historical War Stamps’
E barco “Van Speyck” cu a trece e restonan mortal di Boy Ecury Aruba.
Caminda pa entiero riba 28 di April 1947.
Acto di entiero na Misa San Fransisco, Oranjestad.
Poema “Libertad” scirbi pa Marion Bloem y traduci na Papiamento pa Benita Croes y EvelynRuiz-Croes
Si ser liber ta: abo cera boca
paso ami tin algo di bisa
Si ser liber ta: abo tras di trali
ya e ora nos no mester tin miedo
di henter bo ser y anda diferente
Si ser liber ta: defini e dia di mañan
door di laga e dia di awe
ta un tiki menos dia
Si ser liber ta: cera porta
y libremente wak riba pantaya
loke miho keda leu di aki
Si ser liber ta: drumi semper trankil
pasobra lenga di e otronan
intencionalmente a ser corta
Si ser liber ta: come kico cu bo kier y ki ora
cu bo kier ma tira casca den corant
cu no ta papia di hamber
Si ser liber ta: no tin nodo di sa
kico a libra mi, ta tene mi liber,
y tur dia den libertad ta coge mi preso
Si libertad ta: warda te ora e otro
libra mi di ansha den cua
mi ta confia sagradamente
Si libertad ta tapa mi pensamento
Si libertad ta supla tur caminda
rond di mi y den mi
pero abo no por gar’e
Si libertad ta proteha mi
contra bo ideanan cu pa mi
ta mucho straño
Si libertad awe pa mi ta parce
asina di mes
y abo no sa kico esey kiermen
E ora libertad ta cara of cruz
Cara pa mi y cabes kita afo pa bo
E ora libertad ta aire y puro suerte
Pero kisas ta keda mi liber si
-claro cu permiso mutuo-
pa entrega algo di mi precioso libertad
pa un rato of pa temporada largo
pa libra abo
di mi sofocante libertad