Awo cu nos ta den temporada ta yobida. Y pa esaki mester tene cuenta cu esaki ta un temporada caminda cu Gele Koorts en Muskieten Bestrijding (GKMB) y Volksgezondheid mester ta extra atento pa cu e molester di awasero, cual ta e molester di sangura. Sr. Luis Chung, director interino na GKMB ta splica con nan ta prepara pa esaki.
E temporada aki, GKMB mester ta alerto, ya cu e index di sanguranan na cas ta subi. Semper pueblo ta puntra kico GKMB ta haci, pero e comunidad mester puntra su mes, kico su mes ta haci pa preveni cu den su cura of bicinidario cu tin criadero, cu ta crea oportuindiad pa malesanan di dengue y Chikinguya.
Awo cu awa ta yobiendo ta facil pa cana den cura pa wak unda tin posibel criaderonan, kisas emchi, bleki of foambox, kisas un aparato cu ta wordo tira afo, pero cu awa a yena den dje, tur esakinan ta criaderonan cu ta trece problema pa nos comunidad.
GKMB so no por haci e control di criadero di sangura. Su tarea aworaki ta mas general, nan ta subi caya pa wak unda tin plasnan grandi ta para. Tin cierto luganan cu GKMB sa cu tin plasnan grandi para cu ta cria, cu ta haya criadero den dje. Dus eseynan ta take care di nan. Ta subiendo caya, for di San Nicolas te na Noord pa e area di e mangelnan, cu den e temporada aki ta crea un molester hopi grandi pa e comunidad. Esaki GKMB ta preveni. Esaki ta e temporada cu GKMB ta haya yamada di comunidad, problemanan den bario, cu e comunidad mes no por soluciona, e ora GKMB ta tuma esaki over.
E tireshop ta keda un problema pa criaderonan di sangura, unda cu tin tirenan tira pafo y cu no ta tapa. Esaki ta crea un problema no solamente pa nan, pero tambe pa e full e bicinidario. P’esey nan tin e tarea di controla tur e tireshop. GKMB ta haci peticion na e tireshopnan, pa tuma e curashi di deshaci di e tire bieunan, pa evita cu tin un outbreak di sangura den barionan. E pregunta no ta solament kico GKMB por haci, ya cu nan ta haciendonan trabao, ya cu nan ta subi caya tur dia pa cosnan general cu nan sa cu nan mester take care di nan.
Pero comunidad tambe mester puntra su mes, kico e por haci pa su cura of su bario ta limpi. Si bo ta tuma nota cu tin algo den bario ta forma un problema, tuma contacto cu GKMB, ya cu nan tin bon contacto di cooperacion cu DOW, Serlimar, cu nan por tackle e problemanan mas grandi.
Un di e problemanan mas grandi cu tin actualmente na Aruba, ta cu hendenan ta gusta tira sushi den mondi patras di nan cas. Segun Sr. Chung, un di e problemanan mas grandi cu nan ta haya na e casnan, ta e personanan cu ta coy awa pa mata. P.e. bari di awa, emchi di awa, pa muha mata. Awo cu awa ta yobiendo, tin varios di e hemchinan di awa cu tin para pa mas di un siman caba. Ta pidi encarecidamente, cu si ta coy awa pa muha mata, pa tapa e barinan, cu sefta pa asina evita cu e sangura ta drenta den nan. Na varios hardware store ta bende productonan cu por tira den e awa, caminda cu sangura no ta crece.
Por ultimo, Sr. Luis Chung, pa loke ta e parti di mangelnan, e unico manera cu nan por combati e sangura pretonan, ta door di spuit. Awo cu e lama ta poco halto, e matanan ta yena cu awa, y GKMB ta purba preveni door di tira cierto productonan den e awa. Pero asina mes tin hopi molester di esaki. E unico manera cu por haci ta pa purba deshaci di e adultonan, pero semper e ta bay keda un problema cu nan no pro soluciona ya cu e awa lo keda den e awanan y e ta un parti di nos naturalesa.
Pa loke ta e awa na cas, bo por ripara di biaha kico ta e problemanan, unda awa ta para, unda bo kier pa awa para, preveni cu sangura ta crece den dje, segun Sr. Luis Chung, director interino di Gele Koorts en Muskieten Bestrijding (GKMB).