Aruba ta hopi cerca den conoce un prohibicion completo riba productonan di plastic (straw, cups, styrofoam y mas) cuminsando januari 2019. Esaki ta bay wordo implementa den diferente fase den cuadro cu proteccion di nos medio ambiente y haciendo nos isla uno mas sostenibel.
Nos tin hopi tremendo ehempel bibo riba nos isla cu ya caba ta un stap mas dilanti den conservacion di nos naturalesa y sostenibilidad, kende for di basta tempo a premira cu a yega ora pa pone un stop na uzo di plastic riba nos isla.
Anneloes Poelmann, 26, ta traha como un Manager na Rent House Aruba y ta un di e ehempelnan bibo cu nos tin riba nos isla cu ta haciendo un diferencia. Anneloes ta bisa cu semper ora cu e tabata cana cu su cacho banda di lama, e tabata topa cu un cantidad di plastic tur caminda cual tabata molestie masha hopi mes. “Un dia mi a dicidi di bay cu un saco bashi y den cinco minuut e saco tabata yen caba. Na e momento ey mi a sinti mi pa haci mas door di e cinco minuut cu a haci un diferencia, pues na dado momento tur fin di siman pa casi 30 siman caba mi ta yena saco cu plastic cu ta acumula riba beach”, Anneloes ta splica.
‘No mester un persona pa wanta bo man’
Anneloes ta haci esaki su so tur fin di siman. Algun persona a puntre pa bay cun’e pero door cu e ta bay hopi trempan, no ta tur ora tin hende ta logra bay cun’e manera riba un diadomingo. “Semper ami ta bisa cu bo no mester dimi pa bay haci limpi, pa haci un beach clean-up bo no mester un persona wanta bo man. Mi semper ta bisa nan pa bay y na un manera of otro nos a hacie hunto”, e ta bisa. Anneloes ta haya cu un prohibicion di plastic ta na su luga pasobra ya caba por ripara e diferencia ora cu a cuminsa cu prohibicion di saco di plastic den supermercadonan. Ta hopi importante pa hende keda educa riba con pa re-uza plastic tambe, por ehempel, si bo cumpra un boter di awa, con bo por uze pa algo otro.
‘Mentalidad ta haci diferencia’
Hopi di nos sa pasa banda di plastic riba beach of den mondi y nos no ta piki esakinan pasobra nos ta pensa cu tog e no ta nos sushi, pues e no ta nos responsabilidad. Anneloes ta haya cu esaki ta un cuestion di mentalidad cu comunidad di Aruba mester cuminsa na ahusta. “Si cambia e mentalidad bo por cuminsa wak diferencia pasobra no ta solamente Gobierno mester haci tur cos. Den mi opinion, tur cos a bay for di man caba pa locual ta uzo di plastic akinan na Aruba”, Anneloes ta bisa. Anneloes ta haye super leuk pa haci beach clean-ups pasobra cu den e momentonan ey e ta wak e mas manera e momento perfecto pa relax, cana cu su cacho, disfruta di naturalesa, sin necesariamente wak e beach clean-up manera algo obligatorio. “Mi ta sinti cu mi ta motiva hende pasobra mi ta haya hopi comentario constantemente. Na un manera of otro mi sa cu hopi di nan no ta piki e plastic pero nan ta bira mas consciente, mi ta spera di sigui motiva nan den e manera ey”, Anneloes ta expresa.
Sistema di reciclahe
Anneloes ta topa cu un variedad di productonan di plastic riba beach. E a bisa cu e plastic cu ta yega Aruba no ta plastic di nos Arubianonan, pues pa e motibo aki tin hopi hende ta separa nan mes di e idea y ta lag’e bira un problema pa gobierno. “Mester bin un sistema unda bo por duna e plastic un di dos bida”, segun Anneloes. E ta sigiui splica cu na China por ehempel nan tin e tecnologia pa reciclahe di plastic pa traha productonan nobo di plastic recicla, cual ta funcionando hopi bon. Pasobra e pensamento cu si ta bay yuda haci beach clean-ups of keda piki plastic pa despues esaki wordo tira den Parkietenbos y yega lama, ta haci cu pa hopi hende no ta bale la pena pa yuda haci limpi.
Fasenan di implementacion Choose Zero
Aña 2019 ta conta manera un periodo di inicio den e campaña titula Choose Zero. Durante e periodo aki lo tin conscientisacion no solamente na localnan pero tambe pa nos turistanan.
E meta ta pa cuminsa na conscientisa e consumidor y comerciantenan tocante e variedad di productonan alternativo y con nos por facilmente biba sin e uzo di plastic. E prohibicion mes lo bay den efecto riba 1 di januari 2019, pero e siguiente fase lo ta e sancionnan cual lo cuminsa wordo parti desde 1 januari 2020. Esaki pa duna tur tempo necesario pa e transicion por bay adecuadamente. E prohibicion ta conta pa importacion, produccion y benta di productonan cu lo aparece riba e lista di prohibicion. E lista aki lo por wordo expandi den futuro cu mas productonan cu ta contene ingredientenan dañino na nos medio ambiente y naturalesa.