CARACAS, Venezuela- E falta di infrastructura, di inversion y mantencion ta menasa di prolonga indefinidamente e blackout masivo na Venezuela. E blackoutnan a bira pio na comienso di maart, sin cu tin un lus na final di e tunnel den cual e Venezolanonan ta den.
Golpia pa e crisis economico, habitantenan di e pais cu’n tempo tabata un pais petrolero prospero, awo tambe ta sufri pa e falta di awa, problemanan den comunicación y e falta di transporte despues di varios dia di blackoutnan masivo cu lo por sigui durante varios luna, incluso varios aña según specialistanan consulta pa AFP.
“Esaki lo sigui, e situacion ta hopi grave, lo bin mas blackout y mas racionamento lo sigui. Den henter e sistema electrico, di baina ta genera 5500 pa 6 mil megawatt di un capacidad instala di 34 mil megawatt”, según Winston Cabas, presidente di a Asociacion Venezolano di Ingenieria Electrica y Mecanica (Aviem).
Cabas ta sigura cu e chavismo “a keda sin persona calificia”, despues di e exodo di casi 25 mil trahado den e sector electrico, mei mei di un exodo di 2.7 miyon Venezolano cu a emigra desde 2015.
President Nicolas Maduro, cu bou di su mandato e pais cu e reservanan di petroleo mas grandi na mundo, a reduci su economia na mita. Ademas, e pais ta sofoca pa un inflacion cu ta sobrepasa 10 miyon % na 2019, según IMF. Y pa un escasez di productonan basico, e ta tira e culpa di e fayonan electrico ariba sabotage.
E agresividad di e blackout tin su efecto tanto pa oposicion como pa oficialismo, segun e analista Felix Seijas.
Di banda di Chavismo, “te unda e gobierno lo logra sembra e duda riba e participacion opositor den e crisis aki? Y te na unda e lo por sembra e percepcion di cu nan ta suficientemente fuerte pa sali for di esaki a corto plaso?”
Di otro banda, Seijas ta agrega, ta di wak te na unda Guaido “por inyecta suficiente combustibel pa mantene e energia popular activo y sigui transmiti e percepcion di ta den control”.
Cu un amplio rechaso popular, Maduro dia 27 di maart a anuncia racionamento cu e ta denomina “administracion di carga”, pero e no a precisa si e blackoutnan, cu pa decadanan ta tumando luga den e interior di Venezuela, lo yega Caracas.
Pa specialistanan, e solucion ta mara na un cambio den e modelo politico. “E blackout ta consecuencia di un modelo politico, institucional y economico”, e analista Luis Salamanca a splica na AFP.
Asina mes, cu “si bin cambio di gobierno, lo tarda shete pa ocho aña den reconstrui e sistema electrico. A tarda hopi aña den construi esaki y nan a caba cun’e”, Cabas a bisa. E mas dificil lo ta reconstrui esaki cu;n crisis economico severo, cu lo bira pio ora cu e sancionnan economico impone door di Merca drenta na vigor dia 28 di april proximo.