Diaranson mainta a tuma luga un conferencia di prensa, yama p’e propietario di Hits 100.9 FM, Aldrick Croes, hunto cu abogado Gabriela Sjiem Fat, caminda cu tabatin un caso den corte siman pasa over di caso di Royalties convoca pa Ducapro.
Croes a comenta cu Hits 100.9 FM no tabatin oportunidad mas prome pa trece nan parti di informacion padilanti con a bay cu e caso. Ta p’e motibo aki mes diaranson (awe) a presenta, hunto cu Abogado mr. Gabriela Sjiem Fat e caso cu a tuma luga contra e emisora, caminda cu a dagvaardnan cu un kortgeding pa abogado David Kock, cu a presenta e caso den nomber di su cliente, esta Ducapro.
Abogado mr. Sjiem Fat a comenta cu Ducapro a entama un caso sumario contra Hits 100.9 FM, pidiendo hues pa permiso pa blokia Hits 100.9 pa toca cualkier musica di e artistanan cu nan ta representa.
Prome pregunta cu defensa a puntra ta ken e artistanan ta. Pasobra si no tin clariacion riba ken Ducapro ta representa, e ora no sa cua muziek mag of no mag di toca.
Lo kier sa tambe ken a apodera nan pa actua di parti di e artistanan aki.
Primordialmente hues a compronde e posicion di Hits y tambe a puntra Ducapro pa clarifica ken nan ta representa. A bin na cla cu aparentemente nan lo ta trahando hunto cu Bumas Stemra, cual ta un organisacion internacional na Hulanda. Na Hulanda nan tin autoridad pa actua den derecho di musica di parti di autor.
Na Aruba no tin ningun base den ley actualmente cu ta apodera un organisacion specifico pa haci esey. Ducapro tin e intension pa haci esey pa e islanan den Caribe. Aworaki Hits 100.9 FM primordialmente no ta mira pakico nan mester paga Ducapro un suma mensual, si acaso nan no sa ki derecho nan tin cu haya y cua muziek nan por toca.
Hues a compronde ambos partido y a duna dos luna di tempo pa sinta cu otro na mesa pa yega na un solucion aceptabel, no solamente pa Hits 100.9, pero pa tur e radionan envolvi y tambe e establecimentonan cu tambe lo wordo envolucra den e sistema nobo di permiso aki.
Sjiem Fat a splica cu nan kier sa ken Ducapro ta, esta si nan ta actuando di parti di nan mes of bao di nomber di un otro organisacion, pasobra e contract cu Hits a haya nan dilanti tabata cu Ducapro, pero no cu Buma Stemra.
Ducapro a clarifica cu nan ta representa Buma Stemra y ta keda na nan pa demostra Hits cu di berdad esey t’e caso y esey t’e caso e ora ey loke ta resta t’e tarifa.
Sjiem Fat a splica cu den un caso sumario, no por crea derecho nobo no existente. Den e caso cu tin actualmente, Ducapro no por forsa ningun hende cera un contract cu nan. Ta keda en realidad na Ducapro cu si en caso no yega na un resolucion, nan mester dicidi si nan ta sigui cu e caso of nan ta retir’e.
Den pasado (5 pa 10 aña), tabatin un discusion cu si mester introduci un sistema asina na Aruba. Gobierno tabata trahando riba un ley, aunke e ley no tabatin prioridad. Nunca a bin na cla kico lo haci cu e derechonan di autor.
Tabatin discusion entre Buma Stemra y e stacionnan di radio na Aruba, si un introduccion di un sistema asina ta deseabel. E radionan a duna bon cla, splica con e panorama di Aruba ta y ki tipo di musica nan ta toca, kico t’e omzet, unda nan ta saca nan placa pa por draai y keda na bida. E ora ey Buma Stemra a realisa cu economicamente e no ta interesante pa nan pa persigui un sistema asina na Aruba, Boneiro y Corsou.
p’esey nan mes a zeg op e MoU entre Aruba y nan y a laga e cos manera e ta, sin haci nada. Den tur e añanan aki nada no a pasa.
REPRESENTACION DI MUSICA
Den e forma cu Buma Stemra ta draai internacionalmente, tur regio tin un organisacion similar cu ta representa e artistanan di unda nan ta bin. Buma Stemra ta representa e autornan di musica di Hulanda. Esey ta nifica cu si ta toca un cantica Hulandes, nan ta automaticamente representa nan. Si e artista Hulandes wordo toca na Merca, nan no ta bay cobra na Merca.
Un representante ta cobra na Merca y ta manda un porcentahe pa Buma Stemra.
Door cu tur e organisacionnan aki ta traha hunto cu otro, tur e artistanan internacional ta wordo cubri. Aunke Buma Stemra no ta oficialmente representa tal artista, si toca su cancion y nan cobra na Aruba, nan ta automaticamente manda e fondo p’e organisacion cu ta representa e artista en cuestion na su pais.
Den e dos lunanan aki tin un paro. No mester paga nada, segun Sjiem Fat. Hues a puntra si ta dispuesto pa paga algo simbolico, djis pa ningun hende pensa cu e radionan ta toca muziek sin paga e derechonan di autor.
Awo pakico nan a bay riba Hits 100.9 FM, y no tras di otro establecimento cu ta toca musica manera un restaurant, no ta conoci. Tur e establecimentonan menciona mester tin un licencia.
E SITUACION DI RADIO
Segun Aldrick Croes, propietario di Hits 100.9 FM, e caso a wordo entama contra nan. Sinembargo e intension ta mustra ta cu e organisacion aki, Ducapro, cu nan no sa ken nan ta te awe. E intension di e fundacion aki ta, cu nan kier cobra e tarifanan cu nan tin pensa pa bay implementa y den e siguiente dos lunanan Hits lo bay negosha kico nan kier cobra nan.
Hits 100.9 FM su posicion ta cu nan no ta cobra pa paga. Nan kier paga, nan kier ta legal. Kier ta safe online y riba frecuencia modula. Pero kier sa ken nan ta paga, con e structura di e organisacion aki ta, cu ta bay bisa cu nan ta bay paga e artistanan, pasobra nan tambe kier ta cubri y sa cu loke nan ta paga ta wordo bon uza pa paga e artistanan berdad.
Y e placa cu ta bay paga, no ta wordo gana facil. E radionan na Aruba ta den un situacion hopi particular. Den apenas 30 kilometer di largura, e pais aki, cu 115 pa 120 mil habitante, tin 22 radio y 21 ta comercial.
E asociacion di radio ta representa mayoria radio comercial. Tur ta uni den gran parti, segun Croes.
Y tur tin e posicion cu nan kier paga pero e dilema ta cu nan lo kier paga un suma cu ta un suma husto. Pa motibo cu e consideracionnan social economico den nos pais ta diferente cu Hulanda y Merca. Aki tin mas media den un comunidad chikito, ta gana poco y e cost of doing business na Aruba ta halto.
Es decir cu loke bo ta gana per minuut pa dia, na Aruba ta hopi diferente cu loke cu ta haci na Merca of na Hulanda. Ta desea pa ora sinta na mesa cu e organisacion aki cu hues a bisa cu ta bisa cu nan awo, pa motibo cu ta nan a entama e caso, Hits no ta obliga pa yega na un deal cu nan so, pero ta bay na mesa cu e intension pa yega na un deal cu ta husto pa e emisoranan, caminda cu por sigui sobrevivi.
E radionan na Aruba por ehempel ta gana un poco placa den november of december. Januari, februari, maart ta luna teribel. Por bisa cu e radionan ta 6 luna malo y 6 luna bon y tin hopi overhead cu mester cubri cu ora algo asina bin, mester pag’e 12 luna sigui. Ora cu cera un contract cu un oganisacion pa paga derecho, tin un contract cu mester cumpli cu ne tur luna ,henter aña. Ta mescos cu awa y coriente.
E posicion di Hits ta cu nan kier cumpli. A bisa hues tambe cu nan kier cumpli. Pero nan kier sa ken nan ta paga, pasobra te ainda nan no sa ken ta Ducapro, Croes a enfatisa.