Gobierno tin un aña caba ta preparando pa e cambionan fiscal cu a drenta na vigor na comienso di e aña aki. Tabata un periodo caminda cu Douane tambe tabata envolvi den e proceso, dunando conseho y haciendo e calculacionnan necesario den e parti di accijns. Sr. Ricky Croes, director di Douane ta amplia.
Gbierno a scoge pa hisa e parti di accijns riba e alcohol, dus a bay pa e cosnan mas factibel. Y asina ta yega na un subida pa locual ta gedestilleerd, stout bier y tabaco.
Sr. Croes a sigui bisa cu pa loke ta control, nada no a cambia. E control mester ta ariba accijns y invoerrechten, pa e pagonan ariba esaki ta manera debe ser. Accijns ta wordo cobra pa hectoliter (hl)/ Es decir, cu si un persona a bin cu un boter, e ta paga un accijns ariba dje. Y si a bin cu dos boter, ta paga dos biaha esey. Si a bin cu’n caha di 12 boter, ta paga 12x e accijns cu ta wordo paga normalmente ariba 1liter (l). No ta manera hopi hende ta pensa cu paso ta un caha esaki lo sali mas barata. Sr. Croes a sigui splica cu un boter ta paga loke ta e tarifa nobo, e la bira 31.85 fl pa un boter di 1L, si a bin cu caha di 12 L, naturalmente tin cu calcula 12x 31.85
Pa loke ta diferencia den prijs, Sr. Croes a splica cu e diferencia no ta den prijs ora di l of e 7,5%. E diferencia ta den e volumen. Pa haci’e mas facil, a pone kico ta e subida pa cada boter, asina nan ta compronde miho, ya cu e accijns ta wordo cobra pa e volumen, es decir pa L. Si e ta menos, e ta bira menos. Douane a pone cu p.e. 1 l ta subi cu 9.75 florin na accijns. Boternan di 0.7 ta subi cu 6,45 na accijns y boternnan di 0,75l ta subi cu 7,30. Esey ta boternan cu normalmente ta haya den tiendanan.
Alcohol si a conoce un aumento di accijns ariab dje pero ariba e parti di e biña si ta keda e invoerrechten. Pero biña a subi pa boter di 1l , AWG. 4,33. Esey ta un subida di 35 ct pa cada boter di 1l. E ora pa un glas di biña, e calculo di 5 glas pa un boter, e ta subi cu 7ct. Un boter di biña a subi cu 7ct pa boter. Tin dos diferente manera di cobra, cu ta ad valorem, cu ta prijs di e producto y e otro ta specifiek recht, cu ta cobra p.e. Per kilo, of pa l of hl. Pero eseynan ta un derecho cu ta paga ariba e volumen. Ley cu Douane ta traha cun’e, ta conta pa tur hende, e Ley di In-, Uit- en Doorvoer ta bisa cu tur cos ta drenta Aruba, mester paga. Sea ta bin cun’e na man, via barco, avion of den container. Pero tur cos ta wordo cobra.
Un biahero mag di importa maximo 1L y si e drenta cun’e, e ta haya vrijstelling, cu ta un excepcion ariba e regla, cu tur cos cu drenta Aruba mester paga. E ta como biahero, e tin derecho ariba 1l.
Pa loke ta tabaco, y den caso aki, den buki di tarifa, ora ta papia di tabak (tabaco), ta papia di cigaria. Dus ta haya un distincion. Y gobierno a scoge pa laga esun di tabak subi, dene caso aki e ‘shag’.