UNESCO ta e organizacion internacional cu ta traha riba tereno di Educacion, Ciencia, Cultura, Comunicacion y Informacion. Pais Aruba ta miembro asocia di UNESCO desde 1987. Riba tereno di cultura, UNESCO tin un tratado pa Salvaguardia Herencia Cultural Intangibel . Gobierno di Aruba a co-ratifica e tratado aki na aña 2012. E tratado ta conoci bou di e nomber di ICH-Convention (Intangible Cultural Heritage Convention).
Herencia cultural intangibel ta referi na practica, representacion, expresion, conocimento y habilidad di hende relaciona cu tur loke nan ta haci den bida. Tur esakinan y tambe instrumento, obheto, artefacto y espacionan cu tin algo di haber cu e parti cultural aki. E comunidad di bo pais, esta un grupo di hende y den algun caso, un individuo ta reconoce esakinan como parti di nan cultura.
Herencia Cultural Intangibel segun e tratado di UNESCO ta manifesta su mes riba tereno di:
a) tradicion y expresion oral, incluyendo idioma como vehiculo di patrimonio cultural inmaterial;
(b) arte escenico, esta arte cu ta presenta riba un scenario;
(c) practica social, ritual y evento festivo;
(d) conocimento y practica relaciona cu naturalesa y universo;
(e) artesania tradicional.
Esaki ta indica cu herencia cultural intangibel, esta nos patrimonio cultural inmaterial, ta tur loke en principio nos no por mishi cune. Na mes momento, casi semper e parti di cultura intangibel ta relaciona directamente cu un parti cu si ta consisti di material, esta cu si bo por ‘touch’. Por ehempel musica ta pertenece na nos herencia cultural intangibel, pero sin un insrumento (cu por ta tambe man y/of boca di hende), no por produci musica. Otro ehempel ta un baile cu tampoco bo por mishi cune, pero mester di un curpa cu ta haci e movecionnan. Un cuminda bo por mishi cune, pero e holo di cuminda no. Asina hopi di nos custumber, creencia y conocemento ta algo cu nos no por mishi y tur esaki ta forma parti di nos herencia cultural intangibel, cu ta conoci tambe como nos cultura inmaterial.
UNESCO ta haci un peticion na tur e islanan Caribe Hulandes pa nos bay identifica y registra tur loke cu nos comunidad ta considera cu ta forma parti di nos cultura intangibel. Pero e biaha aki cu enfasis riba e conocimento y practica di nos grandinan relaciona cu desaster natural. Esaki por ta un yobida severo, horkan, hos, temblor, pero tambe candela of otro daño ocaciona a base di actuacion di hende. Particularmente UNESCO kier inventarisa cua ta e conocimento di nos hendenan di antes, ora cu nan tabata haya nan confronta cu mal tempo.
Pa e motibo aki Comision Nacional di UNESCO Aruba ta invita bo persona of bo organizacion pa participa na un encuentro, cu ta bay tuma luga:
Diabierna 31 di augustus 2018, na Cas di Cultura, sala chikito, for di 8.00 am te cu 12.30 pm.
Durante e encuentro aki lo bay conta otro di e conocimento, practica y custumbernan cu nos hendenan tabata uza prome, durante y despues di un temporada di mal tempo. Nos ta invita tur hende cu tin e conocemento aki pa bin comparti bo conocemento cu nos, pa asina nos por documenta e sabiduria di nos grandinan. Nos ta invita particularmente nos cunukero y nos piskadonan, pero tambe tur otro persona cu tin e conocimento di con pa anda cu mal tempo, pa bin comparti nan conocimento cu nos. Pa mas informacion por tuma contacto cu secretariado di UNESCO Aruba na tel. 582-7939 of via e-mail [email protected]