Diabierna ultimo dia 2 di December, Directie Volksgezondheid Aruba (DVG) hunto cu KIA a tene un accion di prik pa Hepatitis-B pa tur trahado di Instituto Coreccional Aruba, KIA. Fuera di e accion aki tambe a haci test di Tuberculosis (TBC).
Un di e motibonan pa e accion aki ta cu e trahadonan di KIA tin cu anda cu hopi hende den e poblacion di e prizon y no sa kende por tin Hepatitis B. Tumando e accion preventivo aki ta evita cu e trahado por wordo contagia y te hasta carga e malesa p’afo di e murayanan di KIA. Hepatitis B ta viral y por causa infeccion den bo higra y e ta hopi peligroso y por te hasta fayece a causa di dje.
E hangua ta consisti di un serie di tres. Un awor, e di dos despues di 6 luna sigui pa e ultimo. E tin un duracion di 10 aña. Durante e tempo aki ta haci testnan pa sigura cu esunnan vacuna a crea e anti-curpanan pa evita di wordo contagia cu e enfermedad.
Si un preso drenta KIA drenta cu Hepatitis B, si no tin screening no sa kico e persona tin. E por morde un trahado, scupi riba dje. E por pasa esaki via sanger pa medio di un pleitamento of bringamento y door di vacuna e trahadonan ta crea un barera entre e presonan y e cuidadonan di preso.
Hepatitis B ta un di e tres tipo di virusnan hepatetico cu ta wordo plama na diferente manera. Hepatitis A ta wordo plama normalmente via cuminda, pañanan di cama y cuero exponi na feaces. Hepatitis C ta wordo transmiti pa medio di sanger pa sanger y ta mas comun den uzo di inyeccion y e arte di tattoo. Hepatitis B ta wordo transmiti facilmente pa medio di contacto corporal via fluidonan di curpa, o sea, sexualmente, uzo di inyeccion, scupi, sanger, etc.
Fuera di e vacunanan di Hepatitis B tambe a haci test pa Tuberculosis (TBC). Esaki ta un test cu ta purbando di haci pa tur grupo cu ta cay bao di riesgo di keda contagia cune. E ta un enfermedad cu bo ta haya via tosamento. Si bo a bin den contacto cu un hende y e tosa riba bo, bo no sa kico e tin, bo ta yega cas, e particulanan ta drenta den bo sistema, den bo pulmonnan y por te hasta keda biba un par di aña den bo curpa y diripiente bo ta cuminsa sinti malo, baha peso, cuminsa haya keintura, tosa masha hopi mes y asina plam’e, no solamente na trabao pero na cas tambe.
Esaki ta un test pa tuma un nulmeting (un midi inicial) pa KIA pa evalua si tin hende cu por tin e enfermedad caba of a bin den contacto cu un hende cu TBC anto e ora di eynan ta mira kico lo mester haci. Si tin hende cu berdad ta test positivo durante e accion aki, o sea, cu nan tabata tin contacto cu un hende cu tin TBC, mesora Directie Volksgezondheid Aruba ta haci test di pulmon of check via scupi pa mira si e ta presente.
E dokter di KIA y di Husticia a bisa cu esaki ta e di dos accion di prik cu ta tumando luga entre e trahadonan di KIA unda cu tur personal a wordo inclui riba e lista. E lista a wordo traha y manda pa DVG cu a check, adapta y verifica kendenan a haya e prik caba y garantisa cu esunnan cu no a wordo vacuna ainda haya esaki den e ronda aki y sigura tambe cu tur a haya e serie di tres completo.
E lista ta basta largo y e idea ta pa tur riba e lista wordo inclui. Di parti di KIA a duna DVG e lista completo pa asina verifica kendenan a haya e priknan caba y kendenan falta. Esunnan cu no a hay’e ainda tin cu hay’e awor.
Rond mundo poblacionnan cera, manera esunnan di prizon incluyendo Aruba su instituto coreccional , ta un di e luganan di riesgonan mas halto di infeccion di malesanan contagioso. Haciendo e accion di prik aki ta un di e miho formanan pa preveni cu malesanan manera Hepatitis B y TBC wordo plama den e comunidad.
“Esaki ta un prevencion mirando cu e ta algo contagioso pa medio di diferente manera y ta traha cu hendenan cu por drenta cune y por contagia y asina aki ta disminui e posibilidad cu e trahadonan ta wordo infecta y carga e enfermedad bek den comunidad”, asina Dr. Aro Verschuur a conclui.