SAN JUAN, Puerto Rico – Merca tin cu tuma medida pa frenta e inminente crisis di salud publico na Puerto Rico, ante e cantidad di animalnan morto, awa para y rooinan contamina cu por comberti den criadero di epidemianan propaga pa sangura, legisladornan a afirma dialuna.
Horcan Maria tabata e pio desaster natural na Puerto Rico den mas di 80 aña y aunque autoridadnan di Washington y San Juan ta centra nan energia den operacionnan di rescate y reconstruccion, net den un bira di skina, tambe e riesgonan di epidemia manera dengue, colera, zika of chikungunya ta aumenta.
E inundacion y bientonan di horcan por a distrui e criadonan di sangura, pero e respiro aki ta dura poco y den cuestion di siman, e poblacion di vector di enfermedadnan por recupera y aumenta.
E falta di luz of di generador pa e uzo di airco, sumando na e calor y humedad, ta obliga miles pa drumi cu ventana habri y cu proteccion schaars of ningun di e sanguranan.
Ademas, den algun luga di e isla, e awanan para of contamina a sirbi tambe como un especie di dump pa miles di animal morto cu awo tambe ta carga e tragedia, aumentando e riesgo di contagio humano.
E alcaldesa di San Juan, Carmen Yulin Cruz, a adverti diabierna ultimo cu, den su desesperacion pa e escases di awa potabel, hopi hende ta bebiendo awa di rooi.
No tabata tin un skina den e geografía di e isla cu no a wordo afecta pa horcan maria y segun Abner Gomez, director ehecutivo di e agencia encarga di respuestanan di desaster na Puerto Rico, e reconstruccion y e retorno na normalidad por tuma por lo menos un aña.
Un inminente crisis di salud publico
Den declaracionnan na La Opinion, dos legislador di origen Boricua a destaca e urgencia cu e Administracion Trump actua lo mas rapido posibel pa impedi cu e crisis humanitario profundis cu brote di enfermedadnan contagioso.
“E horcan a laga hopi sushedad cu tin cu despeha, pero tambe tin hopi awa para of contamina…. Nan ta criadero pa sangura,” Carmelo Rios, lider di e mayoria di e Senado di Puerto Rico y vicepresidente di e Caucus Hispano Nacional di Legisladornan Estatal (NHCSL), a bisa.
Rios ta lidera un delegacion di legislador cu tabata tin varios reunion cu funcionarionan di e Departamento di Siguridad Nacional (DHS) y di e Agencia Federal pa e Gestion di Emergencia (FEMA) pa nan otorga $35 miyon den fondo di e Departamento di Salud y Recursonan Humano (HHS), cual plazo ta vence otro luna.
“Nos lo bay tin brote si nos no ta conta cu e recursonan ey,” Rios di e Partido Nuevo Progresista, a splica.
No ta trata di hay e aprobacion di Congreso, pasobra no ta trata di fondonan nobo, sino cu HHS tabata tin’e destina pa combati dengue y zika, pero e por wordo uza pa haci frente na e situacion riba veld.
Si e prioridad ta pa salba bida, “dentro di cinco pa seis dia e sanguranan lo bay cuminsa sali riba henter e isla… ningun hende ta pensando den esey, pero nos mester ta prepara,” el a enfatisa.
E propagacion di dengue ya tabata practicamente conteni riba e isla, debi na fumigacionnan, pero e paso di horcan “Maria” a trece ademas di perdidanan economico, mas riesgo di salud pa e damnificadonan.
Fuente: www.laopinion.com