Algun luna pasa nos como famia a bay come na cas di algun amistad. Mi a cana drenta den cushina y mi a mira un di e mamanan ta kinipi wowo cu mi mientras e ta dunando mi yiu homber un di dos cuki caba.
E mama aki ta bisa mi yiu poco poco den su horea: “Shhhh ta un secreto…no bisa bo mama”. Pa mi grato sorpresa mi yiu a sclama: “Ohhhh, pero nos no ta warda secreto den nos cas. Nos ta haci sorpresa pa otro.” Na e momento ey mi a pensa, mi yiu a comprende y e no tin miedo di papi’e, danki Dios.
Un regla importante den nos cas ta “no mag di tin secreto”. Nos tin e regla aki pasobra tene secreto ta un di e ingredientenan clave cu ta conduci na abuso sexual di mucha. E predador sexual ta conta riba e hecho cu e mucha lo warda e secreto. Tin ora hasta ta test e mucha prome door di puntr’e pa warda un secreto chikito y inocente pa wak si e por warda un secreto mas grandi despues.
Nos mester siña nos yiunan cu nos no ta warda secreto, ni tocante cos chikito y inocente manera un cuki. Haci nan consciente tambe cu no mester warda ningun secreto. Por ehempel: “NO tene secreto ora un hende mishi cu bo partinan priva.”
E mama cu a bisa mi yiu homber pa warda e secreto ta un amiga di mi y mi sa cu e no tabata tin mal intencion. Na otro banda, e interaccion aki a crea e oportunidad pa mi por a comparti cu ne nos “Reglanan di Siguridad di nos Curpa”.
Mi a cont’e cu nos tin “sorpresa” en bes di secreto. Un sorpresa ta algo cu bo ta warda pa tempo cortico y despues bo ta comparti e sorpresa lagando otro hende sinti contento. Pero un secreto ta wordo warda pa semper y hopi biaha e secreto ta pa proteha algo cu lo laga hende bira tristo.
Reglanan di Siguridad di nos Curpa ta un esfuerso pa mantene nos muchanan safe contra abuso sexual. Y asina duna nos muchanan e herment necesario pa e tin mas curashi y comunica na otro hende cu nan ta fuera di alcance (off limit) pa wordo abusa.
E Reglanan di Siguridad di nos Curpa ta wordo colga memey den nos cushina. Prome biaha cu nos a colga e reglanan nos a papia hunto cu e muchanan riba cada un di e reglanan y nos a palabra cu ora un situacion ta presenta nos lo repasa nan atrobe.
Ora un mucha sa kico e reglanan di siguridad di su curpa ta y e sinti su mes cu forza pa bisa “No” na mishimento no apropia y di no tene secreto, esaki lo comunica na un abusado cu e mucha ta fuera di su alcance (off limits).