Na momento di ta referi na un empresa exitoso, empresarionan semper por hustifica e regla primario cu ta sinta tras di e exito aki. Empleadonan!
Trahadonan den nan funcion, cu no solamente ta sinti nan como un parti importante di e empresa, pero alabes ta eherce nan trabou diario cu competencia y eficiencia.
Den organisacionnan “non profit” manera scolnan, esaki no ta nada diferente. Maestronan den e caso aki lo kier ta sinti nan mes aprecia y scucha.
Aruba ta den aña 2017 y te ainda scol, maestro y/of mayornan no ta conta cu un “Medezeggenschapsraad” den desicionnan cu ta wordo tuma den innovacion y accion den enseñansa. Masha hopi ta e desicionnan cu ta wordo tuma pa cambionan den enseñansa sin e intento pa inclui e opinion di docente y mayornan. T’asina cu desicionnan tocante e calidad di enseñansa sa wordo tuma door di expertonan cu nunca a traha of biba di cerca di loke en realidad ta pasa na e scolnan.
35 ora dilanti di klas
Tumando encuenta cu scolnan Europeo, un maestro cu un ‘volledige betrekking’ den enseñansa secundario, ta para un maximo di 20 ora (di 50min) pa siman dilanti di klas.
A base di rapport di OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling), Hulanda a vota na 2014 den tweede kamer pa introduci e ley cu un maestro mag di para 20 ora maximal dilanti di klas. Lo demas ta wordo reparti den ‘taakuren’. E argumento di OESO pa cu esaki ta cu asina e maestro ta cumpli cu su tarea optimalmente.
No obstante na Aruba, maestronan ta cumpli cu 34 of 35 ora (di 45 min) dilanti klas, y cu klasnan mucho mas amplio di diferente grupo etnico y nivel di habilidad. Loke ta trece cune facilmente ta ‘burn out’ di e maestro y incumplimento na momento cu e mester alcansa meta y ‘deadlines’.
Un maestro kende ta den e mesun funcion tur dia, ta core peliger di keda pega den e mesun tipo di asunto, y ta importante pa e tin e ‘input’ di homologonan pa e tende otro idea, haya un bista fresco riba cierto topiconan.
Na mesun momento t’asina cu un maestro tambe mester wordo controla riba e calidad y contenido di su lesnan.
Inspeccion
Inspeccion ta e organo di control y di conseho di ministro di enseñansa.
Inspeccion tin como tareanan principal:
stimula scolnan pa traha riba cuido di calidad;
raporta y duna conseho tocante e desaroyonan señala;
evalua calidad di enseñansa;
vigila cumplimento di e reglanan legal cu ta regarda enseñansa.
Actualmente tin un solo persona cu ta funciona como ‘inspecteur’ pa controla tur 17 scol secundario. Esaki ta un tarea imposibel; dificil pa cumpli y bishita tur klas como minimo 3 biaha pa aña.
Un tarea cu lo mester keda pa e nombra por ta e funcion di un inspector interino en conhunto cu un director.
Sinembargo y ironicamente e linea di autoridad no ta regla pa cu su debido ehecucion. Pa ley ningun, adjunct inspecteur den funcion, ni director tin e autoridad pa actua, ya cu tecnicamente ta e minister en funcion ta e unico cu ta autorisa pa efectua cambionan. Esaki kiermen cu actualmente e control riba enseñansa ta na encargo di e minister di enseñansa.
Digitalisacion
Un otro factor importante den calidad di enseñansa ta e hecho cu studiantenan ta wordo stimula ainda door di calidad di enseñansa di 20 aña pasa.
Awendia alumnonan ta desea di traha cu material innovativo y actualisa. Material digital.
No efectuando cambio na e contenido, pero si na e topi material pa traha cu ta conoci pa e studiantenan.
Aruba a evoluciona den masha hopi area y sentido y ta casi inaceptabel pa un isla asina moderno ainda ta recuri na borchi y krijt.
Un sondeo haci a conclui cu pa digitalisa un scol di mas o menos 250 alumno, lo ta rekeri un inversion di 100mil pa 200mil florin. Inversionan chikito na nivel di gastonan haci pa organisa conferencianan sin ningun clase di rendimento.
Por a tuma nota di desaroyo y inversionnan cu ta tumando luga den enseñansa a hiba un aumento di 5.7 miyon Florin. Esaki lo mester encera mas inversion den personal, subsidio, siguridad. No obstante e digitalisacion y modernisacion un biaha mas ta wordo neglisha.
Pues asina tin hopi punto cu por wordo cambia pa mehora e calidad di nos enseñansa. Pa complementa cambionan den desaroyo y ofrece un mira mas amplio na loke ta enseñansa, e plataforma E Forsa Nobo di partido POR kier a invita tur gremio, muy en particular maestro y mayornan pa forma parti na e “ denk team” y hunto yega na establece e prioridad pa nos generacion y nos nacion cu ta enseñansa.