Den e ultimo temponan aki hopi atraco riba comerciante cu ta warda placa na cas of negoshi ta un peliger. Presidente di Asociacion di Bankero, Javier Wolter, a splica mas di nan punto di bista riba e tema aki.
Como banconan na Aruba a bin cu e plataformanan miho cu tin computarisa via tarhetanan di credito of tarhetanan di debito, unda cu practicamente no mester uza cash mes. Check mes ta birando algo di pasado. Awendia bo kier paga un hende, bo ta transferi e placa via computer of via bo telefon. En realidad e cambio di cash no mester di dje. Dicon ainda nos ta bibando den un cash society ta cu pasobra tin hopi hende na Aruba, nan no tin un cuenta na banco. Nan no ta bancable. Dicon nan no ta asina pa varios motibo. Un di nan ta pa cualkier motibo nan no ta registra na Censo of como negoshante, nan no ta registra na Camara di Comercio. Esey ta trece cune cu nan tin cu haci nan transaccionnan en efectivo hopi biaha y cu tur e riesgonan cu ta trece cune. Si tin cu paga un payroll y no tin un cuenta na banco, tin cu busca manera pa hay’e na cash. Tin cu warde na cas pa paga e payroll na cas y e trahadonan sa esey. Ta cosnan cu poco fastioso, segun Wolter.
E otro ta cu tin hopi hende cu no kier paga e gasto pa tin un pago electronico. Por ehempel un comerciante of un minimarket, etc. Nan ta promove mas haya e cash pa scapa e 1 of 1.5% eynan. Esey ta trece cune cu nan ta end up cu hopi cash, cu e peligernan cu cash tin.
E hermentnan ta eynan pa bo por tin un non-cash society estilo di Europa, na unda cu practicamente bo mester tin un cuenta di banco. Si bo no tin un cuenta di banco ta dificil pa bo cobra bo salario of paga un hende. Ora cu bay deposita na banco, tin hopi pregunta cu ta wordo haci na dje. E ta prefera pa transfer’e di un account pa un otro account. Esey ta un di e motibonan.
E otro motibonan cu ta masha chikito ta, cu ora bo haya e cash eynan, bo tin cu bay deposit’e na banco. Sea bo ta cana cun’e bao di bo brasa, bo ta drenta branch, bo ta bay para den rij, y haci deposito.
E otro manera mas facil ta, pero mas peligroso atrobe ta, bo ta bay na night depository. Tur banco tin’e. E custumber ta, bo ta cera bo tienda, bo ta bay benta e cash aden. E ta bay di un rutina di cinco of seis dia. E ladronnan tambe ta wak esey. Prome ta cuminsa check na tienda, ki rutina tin. Despues nan ta sigui e rutina, te ora cu por atraca. E intencion ta pa tin menos cash posibel, cambia bo rutina tur dia, segun Wolter.