Aunke cu ta mustra cu no ta pronostica di ta un tempo hopi pisa, Tormenta Tropical Bret por cambia. Segun prome minister Mike Eman den un conferencia di prensa extra ordinario yama di parti di Gobierno pa loke ta e situacion di tempo, ta pidi comunidad pa keda den sintonia di tur e canalnan di informacion.
Durante di awasero di algun luna pasa, cu a tuma Aruba di sorpresa, pasobra no ta un sistema cu a bin ta anticipa manera cu por a mira cu esaki ta forma y por haci calculacionnan na momento cu e yega, su efecto y fortalesa. Pero tin biaha tin sistemanan cu ta forma rapido manera esun cu a sosode algun luna pasa. Loke cu a keda hopi bisti, na momento cu a bay duna e asistencia di emergencia den e barionan na Pos Chikito, Zeewijk, Palm Beach y Madiki, ta cu hopi cas ta haya nan mes confronta inundacion den oranan di marduga y pa e motibo ey nan no por a tuma precaucion, nan no tabata tin informacion tampoco pa por a lanta cierto cosnan di balor di e cas na cierto haltura, cu experiencia a mustra nan cu ta duna nan e posibilidad pa salba cosnan balioso den cas.
A repasa algun di e aspectonan aki. A recorda hopi mueble cu a mira, cu si e ciudadanonan haya e oportunidad pa subinan na cierto nivel, nan por a keda scapa. Danki Dios na un esfuerso cu a haci hunto cu Rode Kruis y Asuntonan Social por a yuda hopi famia na Aruba, reemplasa loke nan a perde e tempo ey. Loke no por reemplasa nunca ta papelnan di balor pa famia, documentonan oficial cu a keda distrui, pero tambe albumnan di potret di famia cu tabata net na e nivel cu awa a afecta nan y a haci daño ireparabel na nan. E experiencianan ey ta miho pa ta prepara y tin informacion eyfo pa comunidad, semper cu e risico cu por haya e critica, cu por ta a anticipa y a pone demasiado precaucion, pero ta prefera pa ta mas cauteloso cu menos cauteloso na un momento asina.
Un les importante
E team di maneho ta consisti di varios ministerio y departamentonan cu ta bin hunto na momentonan asina. Durante e ultimo añanan por a saca un les importante cu a presenta cu tempo y esey ta algun di e efectonan negativo pa nos comunidad wordo evita, na momento cu nos comunidad ta mas informa. Esey ta trece cierto situacionnan caminda cu tin cu haci evaluacion di cuanto bo ta duna nos comunidad di precaucion pa prepara pa un situacion cu por ta no ta resulta mesun pisa cu bo por kier pa hendenan ta prepara si pe, pero tin biaha ta miho prepara, cu menos prepara.
Segun Prome Minister Mike Eman, na e momentonan aki e ta mustra di ta un tempo cu lo tin yobida, lo tin biento, lo tin ola. E lo pasa na parti Noord di Aruba. Durante e dia y simannan cu a pasa DOW tabata activo cu limpiesa di rooi. Riolering ta haci frecuentemente, pero ta haci specialmente e ultimo 24 pa 48 ora prome cu un tempo ta pronostica pa yega, pa asina ta sigur cu e tapanan ta sigur y por core. Mescos ta conta pa e duikernan tambe. E trabaonan ey tambe a wordo haci y ta wordo haci na e momentonan cu e informacion ta wordo suministra.
Brandweer, polis, sociale zaken, departamento di salubridad ta prepara hunto cu Rampenbureau pa por duna tur asistencia necesario. Pompnan ta na nan luga, heavy equipmentnan lo pone na unda mester ta si en caso si mester di nan.
Indicacion ta cu e no lo ta mucho pisa pero toch ta pidi comunidad pa ta den sintonia, pa na e momento corecto pa lanta cosnan den cas si ta necesario den e areanan cu ta conoci, cu tin aumento di awa. Tene cuenta tambe cu un aspecto cu a haya hopi biaha cu a bishita casnan den inundacion toch disputa entre bisiñanan cu no kier permiti buraco den muraya pa awa sigui core toch temanan importante den bon coordinacion cu e bisiña pa tin’e regla na e momento pa yuda otro den e situacionnan asina.
Awor aki tin henter e aparato cu ta responde na momentonan di emergencia, den total preparacion pa loke cu bin, aunke cu indicacionnan ta cu e lo ta totalmente manehabel pa nos infrastructura y ta keda tempo a haya mas cu un ocasion cu tin desaroyonan cu ta bin cu ta cambia. E miho preocaucion cu comunidad por tuma ta keda sintonisa canalnan oficial di informacion pa si mester step up y tuma mas paso pa bo mes dentro di famia, tin cosnan poni na un nivel cu nan no por wordo afecta. Tur esey por yuda, hunto cu e asistencia cu ta prepara pa duna.
E pronostico di tempo ta basa riba contacto cu institutonan importante den mundo y region manera Hurricane Center cu ta duna Aruba tambe informacion valioso hunto cu instrumentonan ta dispone di dje.
Ta gradici tur e departamentonan cu a responde cu e dedicacion cu ta considera asina importante pa cuida nos pais, mescos cu a haci durante momento di oilspill cu departamentonan a responde y cuminsa traha pa percura pa limpiesa di pais Aruba.
Ta mira e situacion como uno cu tin cu monitorea di cerca y ta pidi comunidad tambe pa keda den sintonia pa asina por duna informacion tambe cu ta importante pa caeda famia di Aruba.
Ultimo update di Meteo
A mantene e informacion cu tin y no a bay den un Tropical Storm Warning pasobra no tin motibo pa esey.
Cualkier aviso cu tin cu ta Sever Thunderstorm Warning y ta mantene aviso pa lama. E ciclon tropical ta mas of menos un 700 km zuidoost di Aruba. Proyecta cu parti marduga pa mainta e ta un 64 km noord di Aruba. Mayoria di bientonan fuerte ta kedadando panort di Aruba segun proyeccion di Hurricane Center. Y mayoria di modelonan ta concorda cu esey. Manera cu e sistema ta pasando panort di nos e ta bay ta perdiendo forsa tambe den un storing den e bovenlucht net den e parti central di Caribe. Pesey mayoria di bientonan fuerte y awasero ta kedando panort di e sistema actualmente. E aire ta keda humedo y instabil cu nos por haya awasero e proximo 24 ora y pesey aunke nos keda bao di un Tropical Storm Watch ta indica cu por tin awasero den oranan di marduga, e ora ta bira diamars anochi pa diaranson marduga. Localmente e por cay mas of menos un 10 pa 25 milimeter, por ta tiki mas, depende unda e nubianan pasa. biento lo bay ta birando mas noordoost durante dia di diamars y forsa lo keda 11 pa 27 nudo. Por ta rato rato tiki mas fuerte. Durante pasahe di e ciclon tropical panort di nos, aunke e ta perdiendo forsa, pero toch e ta keda proyecta cu e lo mantene como ciclon panort di nos, e ora e biento lo ta por ta di direccion oost, pero rato rato por varia y e forsa lo keda 11 pa 27 nudo maximo 33, por ta den un rafaga chikito di awasero di 40 nudo. Manera cu e sistema pasa nos parti mainta, mayoria chens di awasero lo ta menguando parti diaranson, lo mira e biento mas zuidoost tambe cu un forsa cu ta normalmente pa Aruba cu ta entre un 11 pa 27 nudo, rafaga te 33 nudo.
E parti maritimo tin un Marine Advisory valido, cu ta principalmente pa costa nort di Aruba unda ta anticipa lama cu resake for di direccionnan oost y noordoost. Lama su haltura ta 5 pa 10 pia. Parti Zuid di Aruba no ta premira ainda problema pasobra e sistema akinan ta mucho debil y no tin mucho biento for di west. E ora eynan ta mantene un a 3 pia y maximo 2 pa 4 pia. Riba su mes no ta anticipa lama bruto parti zuid of west di Aruba. E efecto riba hotel na Aruba ta keda tiki minimo. Y ta mas e parti noordkust lama ta tiki bruto. Pero hopi hende ta custuma cu lama parti noord ta bruto. Dus no ta algo for di normal tampoco.
Resumiendo, e parti di impacto, chens di awasero awor aki mes tin chens pasobra tin un ola tropical ta pasando pero mas den oranan di diamars anochi pa diaranson marduga e chens ta bay ta aumentando, aunke cu parce mayoria di awasero ta keda manteni panort di nos pero toch ta keda mantene e chens di awasero debi na aire humedo y instabil. No ta descarta cu e ta wordo compaña cu algun lamper y strena. Durante mainta di diaranson ta haya e chens di awa cu ta menguando.
Esey ta mayoria di efectonan relata cu e sistema tropical aki. Si e debilita mes durante dia, toch mester corda cu e chens di awa ta keda, pasobra un ola tropical of depresion tropical semper ta bin cu basta awasero. Pesey ta tiki cauteloso cu e chens di awasero, pasobra hopi biaha e ta basha masha hopi mes (regenrijk). Pa cualkier aviso, si un tempestad di awasero hopi pisa ta acercando Aruba, e ta bay ta un aviso local. Esey ta e unico cambio cu lo tin. Tropical Storm Warning no ta premira cu tin un motibo.
Den awasero no por descarta e rafaga, pero ta parce cu si awasero yobe por ta tin tiki biento, pero no ta haya cu e biento ta keda basta largo fuerte. Si e ciclon mes pasa pazuid di nos y mayoria di weer ta pasando awor akinan. Te ainda no ta premira esey.
E pronostico di tempo ta basa riba contacto cu institutonan importante den mundo y region manera Hurricane Center cu ta duna Aruba tambe informacion valioso hunto cu instrumentonan ta dispone di dje.
Ta gradici tur e departamentonan cu a responde cu e dedicacion cu ta considera asina importante pa cuida nos pais, mescos cu a haci durante momento di oilspill cu departamentonan a responde y cuminsa traha pa percura pa limpiesa di pais Aruba.
Ta mira e situacion como uno cu tin cu monitorea di cerca y ta pidi comunidad tambe pa keda den sintonia pa asina por duna informacion tambe cu ta importante pa caeda famia di Aruba.
Ultimo update di Meteo
A mantene e informacion cu tin y no a bay den un Tropical Storm Warning pasobra no tin motibo pa esey.
Cualkier aviso cu tin cu ta Sever Thunderstorm Warning y ta mantene aviso pa lama. E ciclon tropical ta mas of menos un 700 km zuidoost di Aruba. Proyecta cu parti marduga pa mainta e ta un 64 km noord di Aruba. Mayoria di bientonan fuerte ta kedadando panort di Aruba segun proyeccion di Hurrican Center. Y mayoria di modelonan ta concorda cu esey. Manera cu e sistema ta pasando panort di nos e ta bay ta perdiendo forsa tambe den un storing den e bovenlucht net den e parti central di Caribe. Pesey mayoria di bientonan fuerte y awasero ta kedando panort di e sistema actualmente. E aire ta keda humedo y instabil cu nos por haya awasero e proximo 24 ora y pesey aunke nos keda bao di un Tropical Storm Watch ta indica cu por tin awasero den oranan di marduga, e ora ta bira diamars anochi pa diaranson marduga. Localmente e por cay mas of menos un 10 pa 25 milimeter, por ta tiki mas, depende unda e nubianan pasa. biento lo bay ta birando mas noordoost durante dia di diamars y forsa lo keda 11 pa 27 nudo. Por ta rato rato tiki mas fuerte. Durante pasahe di e ciclon tropical panort di nos, aunke e ta perdiendo forsa, pero toch e ta keda proyecta cu e lo mantene como ciclon panort di nos, e ora e biento lo ta por ta di direccion oost, pero rato rato por varia y e forsa lo keda 11 pa 27 nudo maximo 33, por ta den un rafaga chikito di awasero di 40 nudo. Manera cu e sistema pasa nos parti mainta, mayoria chens di awasero lo ta menguando parti diaranson, lo mira e biento mas zuidoost tambe cu un forsa cu ta normalmente pa Aruba cu ta entre un 11 pa 27 nudo, rafaga te 33 nudo.
E parti maritimo tin un Marine Advisory valido, cu ta principalmente pa costa nort di Aruba unda ta anticipa lama cu resake for di direccionnan oost y noordoost. Lama su haltura ta 5 pa 10 pia. Parti Zuid di Aruba no ta premira ainda problema pasobra e sistema akinan ta mucho debil y no tin mucho biento for di west. E ora eynan ta mantene un a 3 pia y maximo 2 pa 4 pia. Riba su mes no ta anticipa lama bruto parti zuid of west di Aruba. E efecto riba hotel na Aruba ta keda tiki minimo. Y ta mas e parti noordkust lama ta tiki bruto. Pero hopi hende ta custuma cu lama parti noord ta bruto. Dus no ta algo for di normal tampoco.
Resumiendo, e parti di impacto, chens di awasero awor aki mes tin chens pasobra tin un ola tropical ta pasando pero mas den oranan di diamars anochi pa diaranson marduga e chens ta bay ta aumentando, aunke cu parce mayoria di awasero ta keda manteni panort di nos pero toch ta keda mantene e chens di awasero debi na aire humedo y instabil. No ta descarta cu e ta wordo compaña cu algun lamper y strena. Durante mainta di diaranson ta haya e chens di awa cu ta menguando.
Esey ta mayoria di efectonan relata cu e sistema tropical aki. Si e debilita mes durante dia, toch mester corda cu e chens di awa ta keda, pasobra un ola tropical of depresion tropical semper ta bin cu basta awasero. Pesey ta tiki cauteloso cu e chens di awasero, pasobra hopi biaha e ta basha masha hopi mes (regenrijk). Pa cualkier aviso, si un tempestad di awasero hopi pisa ta acercando Aruba, e ta bay ta un aviso local. Esey ta e unico cambio cu lo tin. Tropical Storm Warning no ta premira cu tin un motibo.
Den awasero no por descarta e rafaga, pero ta parce cu si awasero yobe por ta tin tiki biento, pero no ta haya cu e biento ta keda basta largo fuerte. Si e ciclon mes pasa pazuid di nos y mayoria di weer ta pasando awor akinan. Te ainda no ta premira esey.
DOW ta cla
DOW tur aña segun plan, nan ta prepara pa temporada di horcan. Esey ta nifica cu tur rooi y canal ta wordo haci limpi pa dia 1 di Juni prome cu temporada cuminsa. Desde cu a drenta den e watch aki, a cambia tur proceso pa dedica pa mira e posibilidad di menasa cu tin. A cambia nan operacion y a bay di biaha pa controla e rooinan un biaha mas. Tambe nan ta bezig ta controlando tur rooi y a cuminsa ayera pa wak tur boca pa lama ta habri y tambe e roosternan den caya.
DOW ta preparando ekiponan. Tin cinco post cu nan ta para na dje cual ta Bubali, Parkietenbos, Zeewijk y dos post mas parti paden, pa si cu nan mester sali, nan tin nan ekiponan pa yega na e luganan mas lihe.
Ta haciendo un preparacion completo pa asina nan por test nan mes si nan ta cla pa tur calamidad cu por presenta.
E intencion ta pa ora cu e tormenta pasa pa DOW ta full operacional 24 ora pa duna e servicionan necesario, segun Marlon Croes, director di DOW.