Actualmente Aruba no tin ningun maneho vigente di Amnistia. Aparentemente ta locual cu a surgi cu DIMAS a haya un fluho mas grandi di lo normal, pa dos di largo. Sra. Kathy Paskel, directora di DIMAS, ta splica mas di esaki.
Esaki ta relaciona cu DIMAS tabata tin dos dia di un fluho iregular di personanan cu ta permanece na Aruba, di manera ilegal. Tin un expectativa cu a wordo crea, eroneamente, cu personanan cu ta permanece ilegal por aplica y haya asilo politico. Esaki ta un topico hopi serio. Como pais, Aruba ta mara na tratadonan internacional y den cuadro di esaki, tin cu cumpli cu nan momento cu hendenan solicita pa proteccion den cuadro di e persecucion y peliger pa nan bida, cu lo mester trata esaki seriamente, pa wak si nan ta of no ta cualifica pa nan haya proteccion.
Pero e instrumento aki no ta fungi como un medio pa legalisa e status di un persona kedando ilegal. Como directora di DIMAS, Sra. Paskel a enfatisa esaki cu esaki no ta e caso. Tur e peticionnan cu DIMAS a haya, ya cu tur aña ta haya peticion, cual nunca a pasa 10. Pero den niun caso nan a logra comproba cu nan tin derecho ariba dicho proteccion. Ora cu’n persona haci peticion pa proteccion, e ta bay door di un screening, y si e hende ta cumpli cu locual ta para den e tratado, lo por yega na un conclusion cu por dun’e dicho proteccion.
Mas aleu, Sra. Paskel, migrantenan economico cu a drenta como turista y despues a keda ilegal ariba Aruba of tin permiso, pero despues di e permiso no a sigui pidi, cu e instrumento aki no ta destina pa e grupo aki. Por a wak un gran cantidad a haci un intento di aplica, cual ta duna DIMAS un trabao pa bay contestanan cu nan no ta bin na remarke. El a sigui bisa cu nan no kier crea expectativanan falso, si nan no ta cumpli cu e tratado.
Na DIMAS tur peticion pa un servicio ta bay segun cita. Hendenan cu tin permiso regular na Aruba, cual DIMAS ta atende 15 mil pa aña, ta haci un cita si nan permiso ta bay vence. Nan ta wordo atende segun e ora cu nan tin cita. Esey lo sigui normalmente. Fuera di esey, DIMAS tin algun servicio cu tabata ‘inloop’ y a laga e servicio ak cana como inloop, mirando cu tabata tin demanda pa esaki.
Realidad ta cu si un persona su bida ta core peliger, y e mester proteccion, lo solicita esaki na entrada. Den e casonan cu DIMAS a wak den e dianan cu a pasa, niun di e hendenan cu a haci un peticion pa tal, ta cay den e cuadro. Si sigui otorga formulario, pa despues toch informanan cu nan no ta cualifica, por crea expectativanan falso. A reuni cu minister y a yega na un comprondemento, cu entrante diabierna, lo atende solamente esunnan cu a pidi esaki na grens y lo sigui cu e tramite. Esey no kiermen cu e persona lo hay’e automaticamente.
Tur esunnan cu a entrega un peticion caba, lo pasa e proceso di screening ya cu nan a yena un formulario. E formulario ey ta e propio declaracion di e hende. Y ya cu DIMAS tin esakinan den tramite, lo pasanan den sceening pa nan haya nan contesta mas lihe posibel.
Pero segun nos leynan, articulo 19, cual ta papia di e Toelatingsbesluit, cu ta papia riba un permiso cu ta duna durante di e proceso, e ta aplicabel solamente pa esunnan cu a aplica pa asilo na grens. Dus e speransa cu lo haya un permiso di estadia sperando un contesta, nan lo haya un no como contesta. Si lo contesta esunnan cu ya caba nan peticion ta den tramite caba. Pero pa evita cu ta crea expectativanan facil, mirando cu a stimula esaki di cierto forma, den medionan di comunicacion, minister a conclui cu lo haci esaki estrechamente cu IASA cu ta encarga cu e frontera. Si resulta cu tin hende cu a haci e peticion, lo bay via e proceso normal. No kier pa personanan cu ta kedando ilegal ariba nos isla, haci mal uzo di e instrumento di asilo. Asina Sra. Kathy Paskel, directora di DIMAS a finalisa bisando.