E tema di aña 2018 ta : Limpia nos Oceanonan Secretario General di UNESCO Audrey Azoulay a indica lo siguiente relaciona na e dia di oceanonan:
Lama ta cas pa mayoria di especienan cu ta biba riba nos planeta. E ta brinda mas cu 60% di servicionan ecosistemiconan cu ta permiti nos biba riba e planeta. Esaki por ehemplo, cuminsando cu produccion di mayoria di nos oxigeno y tambe lama ta regula nos clima.
Den e ultimo medio siglo, lama a absorba 93% di e calor excesivo relata na e efecto invernadero (greenhouse effect).
Lama ta un di e prome rekisitonan pa e posibilidad di bida na mundo. Sin embargo e wordo ta menasa dor di over explotacion di su recursonan, polucion y absorcion di CO2. Calentamento di planeta, acidificacion, areanan morto(dead zones), aumento di alga peligroso, degradacion di ecosistema ta fenomenonan cu ta refleha e impacto di actividadnan humano riba lama.
E aña aki a descubri den e golfo di Oman un area morto nobo referi como na Ingles “Dead Zone”. E area aki ta mas grandi cu Escocia y creciendo. Esaki ta un bon ehemplo di ora bida marino ta asfixia den lama dor di nivelnan abou di oxigeno den lama.
Cu situacionnan dificil asina ta bin acerca ainda otro problemanan manera sobre pesca, y contaminacion. Unda e contaminacion ta principalmente dor di plastic.
No obstante tur esaki tin solucion pa combati e catastrofenan aki. Tin caminda unda e daño a bira menos, y bida maritimo a bin bek. E medio maritimo por demostra hopi resiliencia si dun’e un chens pa recupera di presionnan antropogenica. Esaki por wordo haci dor di un bon maneho di su ecosistema.
Cu e idea di aumenta cooperacion cientifico internacional pa adresa e problema cu lama ta hayando su mes aden, Asamblea General di Nacionnan Uni ariba 5 december 2017 a declara e periodo di 2021-2030 como e decada di ciencia oceanico pa por yega na solucion sostenibel.
UNESCO su comision Oceanografico intergubernamental (UNESCO/IOC) a haya e mandato di Nacionnan Uni pa coordina e preparacion y pa ehecuta esaki.
Niun pais den mundo su so tin e capacidad pa monitoria cambionan den lama,
ni tin basta capacidad pa limpia o proteha e lama. Solamente dor di cooperacion internacional di tecnologia i ciencia i intercambio di ideanan nos por yega na solucionnan duradero.
Ariba 8 Juni, 2018 cu ta e dia mundial di oceanonan (World Oceans Day), UNESCO ta invita su estadonan miembro, comunidad cientifico, civil y sector priva pa uni forsa. Manera e escritor Japones Ryunosuke Akutagawa ta bisa: Individualmente nos ta un druppel di awa, pero hunto nos ta un oceano.